باغ وحش

please select your language

باغ وحش

please select your language

اسب

 خاستگاه و تکامل اسب

 از نظر تکاملی طبق یافته های فسیلی ، منشاء اسبهای امروزی از پستاندار کوچکی تحت عنوان ائوهیپوس که شباهت زیادی به روباه داشته و مربوط به حدود ششصد میلیون سال قبل ، یعنی دوران ائوسن از نظر زمین شناسی است و چنین بر می آید که از نظر تکاملی اسبهای امروزی درطی میلیونها سال از این پستاندار کوچک منشاء گرفته اند .
قد این جانور در حدود 30 الی 35 سانتیمتر بوده و گسترش جهانی داشته است . بدن آن گرد و دارای پشتی خمیده بوده و در هنگام راه رفتن از کف پنجه های خود استفاده می کرده است . در اندام حرکتی قدامی خود 4 انگشت و در اندامی خلفی خود 3 انگشت داشته است .حدود 13 نوع از این جاندار در بخشهای مختلف آمریکای شمالی و انگلستان ، سیوئیس ، فرانسه و بلژیک یافته شده است .
 بنابر کشفیات بعمل آمده نه تنها طویل شده و نیز کاهش تعداد تدریجی اندامهای حرکتی اسب استنباط می شود ، بلکه تغییراتی که بصورت طولانی شدن گردن و جمجمه همراه با تغییر عادات چرا کردن ( مانند خوردن میوه های آبدار که در بالای سطح زمین رشد می کنند ) به رژیم علف خواری ( خوردن علف های خشبی و سخت از سطح زمین ) ایجاد شده را می توان بر گرفت . گرچه اولین فسیل یافت شده از ائوهیپوس به ثبت رسیده است ، ولی به جرات می توان گفت که این جانور کوچک اندام از یک دودمان اصلی پستاندار که دارای 5 انگشت بوده تکامل یافته است .
پس از گذشت میلیونها سال انواع تکامل یافته این حیوان ( حدود 57 میلیون سال ) بنام تک سمیان دوران پلیوسن تحت نام پلیوهیپوس شکل گرفت اند .
یافته های باستان شناسی در ایران توسط آقای ماکنم ، یکی از معاونان دومرگان باستان شناس معروف ، فسیل یک نوع اسب تحت عنوان هیپاریون در سال 1904 میلادی در ناحیه مرزه چال مراغه بدست آمده است که مربوط به اواخر دوران سوم زمین شناسی یعنی پلیوسن و قبل از فوارن آتشفشان سهند ( بیش از یک میلیون سال قبل ) می باشد .
با آغاز دوره یخبندان در کره زمین و تغییرات جوی انواع مختلف پلیوهیپوس مهاجرتهای گسترده ای به قاره های قدیم ( آسیا ، اروپا و آفریقا ) آغاز کردند . بنابر دلایلی که هنوز روشن نیست قاره آمریکا بطور ناگهانی و پس از قطع ارتباط آن با قاره های قدیم ، از وجود پلیوهیپوس پاک گردید.
انواع مختلف پلیوهیپوس در طی مهاجرتهای خود در بخشهای آفریقا و اروپا و آسیا پراکنده شدند و منشاء انواع مختلف گور خر ، خر و چهار تیپ از اجداد اولیه اسبهای امروزی گردیدند . 

بنابر این اسبهای امروزی دارای چهار جد اولیه هستند و از نظر تاریخی فلات ایران منطبق بر محدوده جغرافیائی پراکندگی دو نوع از انواع چهار گانه این اجداد محسوب می شود .
اسبهای نژاد ترکمن و کاسپین موجود در این سرزمین پس از گذشت قریب به یک میلیون سال از پیدایش آن دو نوع اجداد اولیه اسب ، هنوز بعنوان شبیه ترین اسبهای موجود در جهان به اجداد فوق محسوب می شود و مورد توجه خاص جهانیان و پژوهشگران قرار گرفته است .

چگونه اسب انتخاب کنیم ؟

اسب‌هایی‌ که‌ اشکال‌ اندام‌ و یا اخلاقی‌ دارند:
 
درچندین سال‌ گذشته‌ تولید اسب‌ پیشرفت‌ شایانی‌ کرده‌ است‌. اسب‌های‌ ورزشی‌ امروزه‌ از کمیت‌ قابل‌ توجهی‌ برخوردارند. علیرغم‌ این‌ نکات‌ باید بدانیم‌ که‌ هیچ‌ اسبی‌ کامل‌ نیست‌. همه‌ آرزوی‌ داشتن‌ اسبی‌ کامل‌ داریم‌، ولی‌ پیدا کردن‌ آن‌ چندان‌ هم‌ ساده‌ نیست‌. هنر تربیت‌ اسب‌ پی‌ بردن‌ به‌ توانایی‌های‌ بالقوه‌ اسب‌ و پرورش‌ آن‌ تا حد ممکن‌ است‌ .باید بدانیم‌ که‌ چگونه‌ و تا چه‌ اندازه‌ای‌ می‌توانیم‌ به‌ نقائص‌ اخلاقی‌ و اندامی‌ اسب‌ پی‌ ببریم‌. این‌ آگاهی‌ نیاز به‌ تجربه‌ای‌ گران‌ و کار کردن‌ سال‌های‌ متمادی‌ با اسب‌های‌ مختلف‌ دارد.
 باید بدانیم‌ که‌ تربیت‌ هر اسب‌ با اسب‌ دیگر متفاوت‌ و دارای‌ راز و رمز خاصی‌ است‌. ولی‌ چهارچوب‌ کلی‌ آن‌ همین‌ اصول‌ اولیه‌ تربیت‌ اسب‌ است‌ که‌ درباره‌اش‌ بحث‌ کردیم‌. به‌ هرحال‌ روش‌هایی‌ وجود دارند که‌ درباره‌ نحوه‌ کار با اسب‌هایی‌ که‌ خوش‌ اخلاِق نیستند و نقصی‌ در اندامشان‌ وجود دارد، بحث‌ می‌کنند. معنی‌ این‌ بحث‌ این‌ نیست‌ که‌ مبانی‌ اصول‌ اولیه‌ نادیده‌ گرفته‌ می‌شوند بلکه‌ علیرغم‌ مشکلات‌، فقط‌ ممکن‌ است‌ این‌ اصول‌ جابه‌جا شوند.

 بداخلاقی:
 اسب‌ با خصوصیات‌ اخلاقی‌ و اندام‌ خاصی‌ خود به‌ دنیا می‌آید. با استفاده‌ از اصول‌ صحیح‌ آموزش‌ و محیط‌ سالم‌ می‌تواند اسب‌ را برای‌ سواری‌ دادن‌ به‌ کار کشید. از طرف‌ دیگر چنانچه‌ روش‌ آموزش‌ و نگهداری‌ غلط‌ در پیش‌ گرفته‌ شود، نتیجه‌ عکس‌ آنچه‌ گفته‌ شد خواهد بود. اصلاح‌ مشکلات‌ طبیعی‌ اسب‌ مشکل‌ است‌. تجربه‌ ثابت‌ کرده‌ است‌ که‌ علیرغم‌ صرف‌ وقت‌ و تلاش‌ مضاعف‌ چنانچه‌ موفقیتی‌ مناسب‌ به‌وجود آید مشکل‌ نهفته‌ خودنمایی‌ خواهد کرد.
 
اسب‌ عصبی:
 ‌این‌ گونه‌ اسب‌ها در روبرو شدن‌ با موقعیت‌های‌ غیرمعمول‌ از قبیل‌ صدای‌ غریب‌، و حرکت‌های‌ سریع‌ و یا پرچم‌ رم‌ می‌کنند: این‌ گونه‌ اسب‌ها در اثر کار دقیق‌ و نگهداری‌ صحیح‌ و حوصله‌ آرام‌ می‌شوند. اگر اسب‌ در حرکت‌ عصبی‌ است‌ و یا از اشیاء روی‌ زمین‌ رم‌ می‌کند، کار بسیار مشکل‌ خواهد شد. تجربه‌ من‌ نشان‌ داده‌ که‌ این‌ گونه‌ اسب‌ها هرگز کاملاً آرامش‌ پیدا نمی‌کنند. مربی‌ فقط‌ باید محدودیت‌ها را در نظر بگیرد و برعکس‌ حساسیت‌های‌ زیادی‌ و یا عصبیت‌های‌ خاصی‌ می‌تواند مورد استفاده‌ قرار بگیرد. خود من‌ ترجیح‌ می‌دهم‌ با اسبی‌ سرحال‌، اگر چه‌ کمی‌ عصبی‌ و نگران‌ کار کنم‌ تا اسبی‌ تنبل‌. اسب‌ عصبی‌ برای‌ سوارکاری‌ با حوصله‌ بدون‌ حرکت‌ اضافه‌ و آرام‌ روی‌ اسب‌، هدیه‌ای‌ آسمانی‌ است‌. چنین‌ اسبی‌ کمترین‌ اثرها را نیاز دارد و سوار هم‌ که‌ آرامش‌ خود را روز او حفظ‌ می‌کند و زمانی‌ می‌رسد که‌ اسب‌ اثر ساِق را پذیرفته‌ و به‌ جلو رانده‌ می‌شود. در این‌ بازی‌ برنده‌ سوارکار با حوصله‌ است‌ ولی‌ سوار کار بی‌حوصله‌ هیچ‌گاه‌ نباید اسب‌ عصبی‌ سوار شود.

 اسب‌ تنبل‌:
 اسب‌ تنبل‌ سوار را به‌ جنون‌ می‌کشد. در ابتدا می‌بایست‌ پی‌برد که‌ اسب‌ ذاتاً تنبل‌ است‌ یا این‌ که‌ دلائلی‌ باعث‌ این‌ تنبلی‌ است‌. به‌ عنوان‌ مثال‌، ممکن‌ است‌ اسب‌ به‌ آمادگی‌ مطلوب‌ نرسیده‌ باشد. مثلاً چاقِ یا لاغر باشد، بیمار بوده‌ و یا اثرهای‌ سوار را نمی‌فهمد. بهتر است‌ اسب‌ تنبل‌ را همراه‌ با اسبی‌ چالاک‌ به‌ صحرا ببریم‌. اگر او همچنان‌ میل‌ به‌ حرکت‌ نداشت‌، سوار اثرها را قوی‌تر کند. و در موقع‌ مناسب‌ او ضربات‌ مقطع‌ و شدید شلاِق را به‌ کار خواهد گرفت‌ و اگر اسب‌ به‌ جلو پرید باید او را نوازش‌ کرد. این‌ تمرین‌ باید تا آن‌ جا که‌ تکرار شود تا اسب‌ منظور سوار را دریافته‌ به‌ سادگی‌ به‌ اثرها جواب‌ دهد. مهم‌ این‌ است‌ که‌ سوار اسب‌ را به‌ حرکت‌ به‌ جلو وادار کند. او می‌بایست‌ این‌ فشارها را به‌ مرور کاهش‌ دهد تا اسب‌ را نسبت‌ به‌ آنها بی‌تفاوت‌ نشود.
 
اسب‌ کله‌ شق‌:
این‌ گونه‌ اسبی‌ قادر به‌ تحرک‌ و اعمال‌ قدرت‌ است‌ و مایل‌ نیست‌ آنها را در خدمت‌ سوار کار بی‌تفاوت‌ بگذارد. و نکته‌ این‌ جاست‌ که‌ اسب‌ پی‌ ببرد سوار آنقدرها خبره‌ و مصمم‌ نیست‌. اسب‌ به‌ سرعت‌ به‌ این‌ موضوع‌ پی‌ برده‌ و سردست‌ می‌زند و مشکل‌ بتوان‌ این‌ حرکت‌ را از سرش‌ انداخت‌. برای‌ حل‌ این‌ مشکل‌ سواری‌ مورد نیاز است‌ که‌ به‌ زین‌ چسبیده‌ و بدون‌ این‌ که‌ اسب‌ اجازه‌ نافرمانی‌ بدهد او را به‌ جلو هدایت‌ کند. به‌ محض‌ اطاعت‌ اسب‌ سوار باید او را نوازش‌ کرده‌ و اطمینان‌ اسب‌ را جلب‌ کند. به‌ محض‌ این‌ که‌ سوار احساس‌ کند اسب‌ می‌خواهد رم‌ کند و یا سردست‌ بزند، باید یکی‌ از دستجلوها را کشیده‌ و مانع‌ حرکت‌ او شود و دقت‌ کند که‌ حرکت‌ طولانی‌ نباشد، چه‌ ممکن‌ است‌ اسب‌ روی‌ سوارکار به‌ غلطد.
 
نامتناسب‌ بودن‌ اندام:
امروزه‌ اسب‌هایی‌ که‌ دارای‌ مشکلاتی‌ در اندام‌ هستند به‌ ندرت‌ برای‌ فروش‌ به‌ عنوان‌ اسب‌ ورزشی‌ ارائه‌ می‌شوند. اگر این‌ عدم‌ تناسب‌ فقط‌ مربوط‌ به‌ ضعف‌ دست‌ و پاها و مفاصل‌ باشد، با مراقبت‌ و پیگیری‌ و حفاظت‌ می‌توان‌ این‌ نقاط‌ ضعیف‌ آنها را همراه‌ با پرورش‌ سایر اندام‌ها پروراند. البته‌ گفتن‌ این‌ مطلب‌ بسیار ساده‌ و عمل‌ آن‌ بسیار مشکل‌ است‌.
 
نامتناسب‌ بودن‌ گردن:
 امروزه‌ این‌ اسب‌ها کمتر برای‌ فروش‌ ارائه‌ می‌شوند. اگر علاوه‌ برنامتناسب‌ بودن‌ گردن‌ فک‌ پایین‌ هم‌ سنگین‌ و بزرگ‌ باشد، احتمال‌ درست‌ کردن‌ چنین‌ اسبی‌ خیلی‌ ضعیف‌ است‌. بزرگی‌ و سنگینی‌ فک‌ پایین‌ به‌ اسب‌ اجازه‌ نمی‌دهد به‌ آبخوری‌ شود. چرا که‌ استخوان‌ بزرگ‌ فک‌ پایین‌ روی‌ گردن‌ فشار آورده‌ و اجازه‌ فعالیت‌ را از آن‌ می‌گیرد. من‌ پیشنهاد می‌کنم‌ با چنین‌ اسبی‌ کار نشود.
 


 

بعضی‌ از اشکالات‌ گردن‌ مثل‌ شکستگی‌ از مهره‌ سوم‌ ناشی‌ از دست‌های‌ خشن‌ سوارکار است‌، به‌ هنگام‌ تربیت‌ اسب‌ جوان‌ یا اسبی‌ که‌ در اثر بدسواری‌ خراب‌ شده‌ است‌، باید پیرو همان‌ اصولی‌ بود که‌ اسب‌ از عقب‌ به‌ جلو درست‌ می‌شود، نه‌ این‌ که‌ روی‌ سر و گردن‌ او فشار آورده‌ و آنها را از کار بیاندازیم‌.
اسب‌هایی‌ که‌ دارای‌ گردن‌ قوی‌ مانندی‌ هستند معمولاً برقرار تماس‌ با دهان‌ آنها مشکل‌ است‌. برای‌ تربیت‌ این‌ گونه‌ اسب‌ها باید تلاشی‌ مضاعف‌ داشت‌ و برنامه‌ آموزشی‌ طولانی‌ مدت‌ و سخت‌ از جهت‌ سوارکار - برای‌ آنها در نظر گرفت‌. و اگر قصد داشته‌ باشیم‌ آنها را زود به‌ بهره‌برداری‌ برسانیم‌ موجب‌ شکستن‌ گردن‌ از مهره‌ سوم‌ می‌شویم‌. وقتی‌ که‌ اسب‌ سرو گردن‌ خود را جلو و پایین‌ کشیده‌ به‌ دنبال‌ آبخوری‌ می‌رود می‌توان‌ آموزش‌ او را ادامه‌ داد. اگر از اسبی‌ با این‌ خصوصیات‌ خیلی‌ زود بخواهیم‌ سرو گردن‌ را افراشته‌ کند، عضلات‌ ناحیه‌ جدوگاه‌ او لق‌تر شده‌ و دیگر اصلاح‌ نمی‌شود.
این‌ نوع‌ گردن‌ انعطاف‌پذیر است‌ می‌تواند آن‌ را جمع‌ کرد و یا به‌ طرفین‌ انحناء داد که‌ باعث‌ جابجائی‌ گردن‌ شده‌ و شانه‌ خارج‌ را به‌ طرف‌ خارج‌ متمایل‌ می‌کند. راندن‌ این‌ گونه‌ اسب‌ها به‌ جلو بسیار مهم‌ است‌. اگر اسب‌ آبخوری‌ را قبول‌ نمی‌کند، آبخوری‌ کلفت‌تری‌ استفاده‌ کنید. در حرکت‌ روی‌ قوس‌ها اثرهای‌ دست‌ و وزن‌ و پای‌ خارج‌ قوی‌تر باشند. برای‌ ریشه‌کنی‌ این‌ نقیصه‌ باید عضلات‌ زیرین‌ گردن‌ را قوی‌ کرد و با راندن‌ اسب‌ به‌ جلو و واداشتن‌ او برای‌ کشیدن‌ سرو و گردن‌ به‌ جلو و پایین‌ این‌ امر میسر است‌.
 
گردن‌ گوزنی‌: عضلات‌ زیرین‌ این‌ گونه‌ گردن‌ بسیار بزرگ‌ هستند. برای‌ اسبی‌ این‌ چنین‌ کشیدن‌ گردن‌ بسیار مشکل‌ است‌. باید عضلات‌ زیرین‌ گردن‌ را آب‌ کرده‌ و عضلات‌ بالائی‌ را پرورش‌ دهیم‌ و می‌توان‌ اسب‌ را با بغل‌ بندهایی‌ که‌ پایین‌تر بسته‌ شده‌اند و یا تعلیمی‌ ثابت‌ که‌ سر او را پایین‌ نگه‌ می‌دارد سوار شد. این‌ گونه‌ اسب‌ها کمر منقبض‌ دارند. کار روی‌ کاوالتی‌ و پرشهای‌ ژیمناستیکی‌ برای‌ نرم‌ کردن‌ کمر آنها بسیار مفیداند.

 شکل‌ غلط‌ کمر: اسب‌هایی‌ که‌ طول‌ کمر آن‌ها - کوتاه‌ یا بلند - غلط‌ است‌ همواره‌ از آن‌ دسته‌ای‌ نیستند که‌ برای‌ کار مشکل‌ داشته‌ باشند. اسب‌هایی‌ که‌ کمر آنها بلند است‌ معمولاً خوش‌ سواری‌ هستند. اگر عضلات‌ کمر آنها بین‌ جدوگاه‌ و تهی‌گاه‌ به‌ خوبی‌ پرورانده‌ شده‌ باشند، مشکلی‌ برای‌ کار نخواهند داشت‌ و برعکس‌ کمربلند و نرم‌ مزیتی‌ است‌ برای‌ تربیت‌ او. به‌ هرحال‌ اگر کمر آنقدر بلند باشد که‌ پاها نتوانند خود را به‌ مرکز ثقل‌ برسانند، طول‌ گام‌ها کوتاه‌ شده‌ و این‌ گونه‌ اسبها برای‌ درساژ مناسب‌ نیستند، ولی‌ برای‌ پرش‌ و سه‌ روزه‌ مناسب‌ترند، چرا که‌ در صورت‌ ارتکاب‌ اشتباهی‌، از کمر خود به‌ عنوان‌ ستونی‌ متعال‌ کننده‌ کمک‌ می‌گیرند. باید به‌ هنگام‌ شروع‌ آموزش‌ چنین‌ اسبی‌ در نظر داشت‌ که‌، کمربلند را نمی‌توان‌ با آموزش‌ کوتاه‌ کرد، فقط‌ می‌توان‌ با نیم‌ توقف‌ و حرکت‌های‌ انتقالی‌ متوالی‌ در تمرین‌ها شلنگ‌های‌ او را کشیده‌تر کرد.

 کمر کوتاه‌: بدیهی‌ است‌ که‌ پای‌ این‌ گونه‌ اسب‌ها به‌ راحتی‌ به‌ زیرآمده‌ و تجمع‌ آنها ساده‌تر است‌. از طرف‌ دیگر آنها همواره‌ با مشکل‌ کمر مواجه‌اند. کمر کوتاه‌ نیازمند گردن‌ بلند است‌ تا به‌ نرمش‌ آن‌ کمک‌ کند. اگر طول‌ گردن‌ اسب‌ بلند نباشد در عمل‌ مشکل‌ بتوان‌ پاهای‌ اسب‌ را به‌ زیر کشید. این‌ گونه‌ اسب‌ها خوش‌ سواری‌ نیستند. اسب‌های‌ کمر کوتاه‌ فقط‌ زمانی‌ به‌ حداکثر توان‌ ورزشی‌ می‌رسند که‌ سوار توجه‌ خاصی‌ به‌ تمرین‌های‌ به‌ جلو و پایین‌ کشنده‌ مبذول‌ کرده‌ و دست‌های‌ بسیار نرمی‌ داشته‌ باشد.

اسبی که‌عقبش‌ بلندترازجلوست‌:از آن‌ جا که‌ اسب‌های‌ جوان‌ هنوز به‌ کاملترین‌ مرحله‌ رشد نرسیده‌اند، معمولاً عقبشان‌ بلندتر از جلویشان‌ است‌ و در نتیجه‌ وزن‌ روی‌ دستهایشان‌ می‌افتد. اگر پس‌ از رشد کامل‌ این‌ نقیصه‌ برطرف‌ نشود این‌ چنین‌ اسبی‌ برای‌ درساژ مناسب‌ نیست‌. برای‌ پرش‌ نمی‌توان‌ آن‌ را نقص‌ به‌ حساب‌ آورد، چرا که‌ اسب‌های‌ «هالاوآلا» برنده‌ مدال‌های‌ المپیک‌ شده‌اند.
در تمرین‌ها نباید از این‌ اسبها خواسته‌ شود که‌ در زمان‌ طولانی‌ با سر پایین‌ و کشیده‌ حرکت‌ کننده‌، حتی‌ در زمان‌ استراحت‌ هم‌ باید برای‌ حفظ‌ تعادل‌ سرو گردن‌ را کمی‌ بالاتر بگیرند.

کپل‌های‌ افتاد‌ یا بُز کپل: زاویه‌ مفاصل‌ خرگوشی‌ این‌ گونه‌ اسب‌ها حاده‌ است‌ و نمی‌توان‌ آنها را آنقدر پرورش‌ داد که‌ قوی‌ شده‌ و نهایت‌ فعالیت‌ را داشته‌ باشند. آنها مناسب‌ پرش‌ نیستند و برای‌ درساژ هم‌ باید با احتیاط‌ به‌ طرف‌ آنها رفت‌. این‌ چنین‌ اسب‌هایی‌، پاهای‌ خود را به‌ راحتی‌ به‌ زیر می‌کشند ولی‌ فشار مضاعفی‌ روی‌ کمر خود وارد می‌کنند که‌ مشکل‌ زاست‌. آنها را همواره‌ باید با قدرت‌ و حداقل‌ تجمع‌ به‌ جلو حرکت‌ داد.

نقص‌ در پاها: آموزش‌ این‌ اسب‌ها محتاطانه‌ است‌. سوار کار باید چگونگی‌ کار با این‌ اسب‌ها را دقیقاً برنامه‌ریزی‌ کرده‌ باشد. هر دو نقیصه‌ به‌ یکسان‌ فشار بیش‌ از اندازه‌ برروی‌ مفاصل‌ خرگوشی‌ وارد می‌کنند.
هر دو گونه‌ باید تمرین‌های‌ تجمعی‌ محدود داشته‌ باشند. تجربه‌ به‌ من‌ نشان‌ داده‌ که‌ با اسب‌ مفصل‌ گاوی‌ می‌توان‌ بیشتر کار کرد، چرا که‌ فرسایش‌ این‌ نوع‌ مفاصل‌ کمتر از بقیه‌ انواع‌ مفاصل‌ خرگوشی‌ هستند.
با تمرین‌های‌ روی‌ دو محور و شانه‌ به‌ داخل‌ می‌توان‌ تعادل‌ برقرار کرد، اما مشکل‌ بتوان‌ به‌ درجاتی‌ از موفقیت‌ اطمینان‌ داشت‌. در جائی‌ که‌ می‌توان‌ با اسب‌ سالم‌ کار کرد، بهتر است‌ از کار کردن‌ یا خریدن‌ اسب‌هایی‌ که‌ مشکل‌ اندامی‌ و اخلاقی‌ دارند بپرهیزیم‌.

توضیحات بیشتر

فهرست

محل نگهداری اسب تغذیه اسب تکامل اسب
انتخاب اسب تولید مثل اسب رفتار با اسب
تعادل در سوارکاری اصول ایمنی در سوارکاری مقررات سوارکاری
  حرکات اخته کردن اسب

 

خرگوش

معرفی

خرگوش‌ اهلی‌ (Oryctolagus Cuniculus)حیوانی‌ از راسته‌ خرگوش‌ شکلان‌ (Lagomorpha) و خانواده‌ Leporidae است‌ و خاستگاه‌ ابتدائی‌ آن‌ غرب‌ اروپا و شمال‌ غرب‌ آفریقا می‌باشد.
در حال‌ حاضر از نژادهای‌ مختلف‌ آن‌ به‌ منظورهای‌ گوناگون‌ از جمله‌ تولید پشم‌ و گوشت‌، انجام‌ تحقیقات‌بیولوژیکی‌ و بعنوان‌ حیوانات‌ خانگی‌ استفاده‌ می‌شود.
رفتار غیر تهاجمی‌ و آرام‌ خرگوش‌ آنرا بعنوان‌ یک‌ حیوان‌ خانگی‌ ایده‌آل‌ مطرح‌ نموده‌ است‌. با این‌ وجود جهت‌نگهداری‌ مناسب‌ آن‌، آشنائی‌ با خصوصیات‌ آناتومیکی‌، فیزیولوژیکی‌ و رفتاری‌ این‌ حیوان‌ ضروری‌ است‌.
 

 ویژگیهای‌ کالبد شناسی‌ و فیزیولوژیکی

سر: مهمترین‌ ویژگی‌ آناتومیکی‌ حیوان‌ در سر، گوشها می‌باشند. بخش‌ خارجی‌ گوشها یعنی‌ لاله‌ گوش‌خصوصیت‌ برجسته‌ این‌ حیوان‌ بوده‌ و علاوه‌ بر نقش‌ آن‌ در شنوائی‌، به‌ لحاظ وجود شبکه‌ وسیع‌ عروقی‌ در زیر پوست‌این‌ ناحیه‌، تأثیر مهمی‌ درتنظیم‌ حرارت‌ بدن‌ دارند. لاله‌های‌ گوش‌ نرم‌ و بسیار حساس‌ می‌باشند و نباید از آنها برای‌گرفتن‌ و مقید کردن‌ حیوان‌ استفاده‌ نمود.

چشمها به‌ نسبت‌ اندازه‌ سر بزرگ‌ و دارای‌ زاویه‌ دیدی‌ حدود 190 درجه‌ می‌باشند. مردمکها قدرت‌ اتساع‌زیادی‌ دارند و بدین‌ علت‌ حساسیت‌ بینائی‌ حیوان‌ به‌ نور را در مقایسه‌ با انسان‌ 8 برابر افزایش‌ می‌دهند. پلک‌ سوم‌ دراین‌ حیوانات‌ رشد قابل‌ ملاحظه‌ای‌ دارد که‌ در هنگام‌ خواب‌ از گوشه‌ داخلی‌ چشم‌ حرکت‌ نموده‌ و سطح‌ قرنیه‌ رامی‌پوشاند.
دندانهای‌ خرگوش‌ رشد دائمی‌ دارند، بعنوان‌ مثال‌ دندانهای‌ پیشین‌ در طول‌ سال‌ بیش‌ از 10-12 سانتیمتر رشدمی‌نماید بنابراین‌ بیماریهای‌ دندانی‌ نظیر رشد بیش‌ از حد دندانها و یا وجود دندانهای‌ نابجا و بد شکل‌ از موارد متداول‌در خرگوشها می‌باشند.

قفسه‌ صدری‌: حجم‌ قفسه‌ صدری‌ در مقایسه‌ با گنجایش‌ محوطه‌ خیلی‌ کوچک‌ است‌. قلب‌ نیز کوچک‌ است‌ وبر خلاف‌ سایر پستانداران‌ دریچه‌ دهلیزی‌ - بطنی‌ سمت‌ راست‌ سه‌ لختی‌ (Tricuspid) نبوده‌ و دو لختی‌ Bicuspid))است‌.

محوطه‌ بطنی‌: طول‌ روده‌ها حدود 10 برابر طول‌ بدن‌ است‌ و بخش‌ مهمی‌ از آن‌ را (از نظر گنجایش‌ و عملکرد)روده‌کور (Cecum)تشکیل‌ می‌دهد که‌ باقیمانده‌ هضم‌ نشده‌ مواد غذائی‌ پس‌ از عبور از روده‌ باریک‌ وارد آن‌ شده‌ وتوسط میکروفلور موجود در آن‌ مورد تجزیه‌ قرار می‌گیرند و ترکیبی‌ غنی‌ از پروتئین‌ و ویتامین‌ را ایجاد می‌کنند.

خرگوش‌ بطور طبیعی‌ و غریزی‌ رفتاری‌ تحت‌ عنوان‌ مدفوع‌ خواری‌ دارد. این‌ حیوانات‌ دو نوع‌ مدفوع‌ تولیدمی‌کنند که‌ یک‌ نوع‌ آن‌ بشکل‌ دانه‌ای‌ و نوع‌ دیگر بحالت‌ خمیری‌ است‌. نوع‌ دوم‌ غنی‌ از ترکیبات‌ پروتئینی‌ و ویتامینی‌است‌ و حیوان‌ فقط این‌ نوع‌ مدفوع‌ را مورد تغذیه‌ قرار می‌دهد. این‌ عمل‌ معمولا صبح‌ زود انجام‌ می‌شود و حیوان‌مدفوع‌ را مستقیما از مخرج‌ خود می‌گیرد و بدین‌ ترتیب‌ بخشی‌ از نیاز بدن‌ به‌ پروتئین‌ و ترکیبات‌ ویتامینی‌ را تامین‌می‌نماید.

ادرار خرگوش‌ بواسطه‌ مصرف‌ جیره‌ غذائی‌ گیاهی‌ دارای‌ PH قلیائی‌ حدود 8/2 است‌ و رنگ‌ آن‌ از زرد روشن‌ تانارنجی‌ پر رنگ‌ یا قهوه‌ای‌ متمایل‌ به‌ قرمز متغیر است‌ که‌ میزان‌ رنگ‌ بر اساس‌ دهیدراتاسیون‌ و قلیائی‌ بودن‌ ادرار تغییرمی‌کند. همچنین‌ بخاطر وجود نمکهای‌ کربنات‌ کلسیم‌ و فسفات‌ آمونیم‌ و منیزیم‌ ادرار کدر است‌. رسوب‌ این‌ ترکیبات‌بر سطح‌ میله‌های‌ قفس‌، تمیز کردن‌ لانه‌ را با اشکال‌ روبرو می‌سازد.

درجه‌ حرارت‌ طبیعی‌ بدن‌ بین‌ 37 تا 39/4 درجه‌ سانتیگراد و به‌ طور متوسط 38/3 درجه‌ سانتیگراد می‌باشد.
با توجه‌ به‌ وجود نژادهای‌ مختلف‌ وزن‌ حیوان‌ بالغ‌ می‌تواند از حداقل‌kg 0/9 در نژادهای‌ کوچک‌ (آلمانی‌،لهستانی‌) تا kg 1/8 در نژادهای‌ متوسط (نیوزیلند) و kg 7/3 در نژادهای‌ بزرگ‌ (فلاماندری‌ بزرگ‌) متغیر باشد. متوسططول‌ عمر این‌ حیوان‌ حدود 5 تا 6 سال‌ و حداکثر طول‌ عمر قابل‌ انتظار 15 سال‌ است‌.

نگهداری

خرگوش‌ را می‌توان‌ در داخل‌ منزل‌ (بعنوان‌ مثال‌ در حیاط) نگهداری‌ نمود. حداقل‌ سطح‌ مورد نیاز برای‌خرگوش‌ با وزن‌ kg 2 حدود 0/3 متر مربع‌ است‌. برای‌ خرگوشهای‌ با وزن‌ بیش‌ از kg 2 به‌ ازاء هر کیلوگرم‌ وزن‌ اضافه‌سطح‌ لانه‌ باید حدود 0/2 - 0/1 متر مربع‌ افزایش‌ یابد و در صورتیکه‌ چند خرگوش‌ با هم‌ نگهداری‌ شوند باید به‌ ازاءهر خرگوش‌ اضافی‌ 0/2 متر مربع‌ به‌ سطح‌ لانه‌ افزوده‌ گردد.

ارتقاع‌ لانه‌ باید در حدی‌ باشد که‌ حیوان‌ بتواند بطور کامل‌ بر روی‌ پاهای‌ خود بلند شود که‌ بسته‌ به‌ جثه‌ حیوان‌می‌تواند حدود 45-90 سانتیمتر در نظر گرفته‌ شود. در صورتیکه‌ خرگوش‌ در فضای‌ خارج‌ منزل‌ نگهداری‌ می‌شودکف‌ لانه‌ باید در مقابل‌ نفوذ رطوبت‌ عایق‌ شود و در صورتیکه‌ نگهداری‌ در داخل‌ منزل‌ صورت‌ می‌گیرد کف‌ لانه‌می‌تواند مشبک‌ و یا توری‌ باشد که‌ بدین‌ ترتیب‌ ادرار و رطوبت‌ ناشی‌ از آن‌ در کف‌ قفس‌ باقی‌ نمی‌ماند و این‌ مسئله‌اجازه‌ می‌دهد تا تمیز کردن‌ لانه‌ در فواصل‌ طولانی‌تری‌ انجام‌ گیرد.
جهت‌ جلوگیری‌ از بروز نزاع‌ در بین‌ خرگوشها و عوارض‌ متعاقب‌ آن‌، خرگوشهای‌ نر را باید جدا از هم‌ نگهداری‌نمود. همچنین‌ نرها و ماده‌ها نیز جز در هنگام‌ جفتگیری‌ باید در لانه‌های‌ جداگانه‌ نگهداری‌ شوند. نگهداری‌ چندخرگوش‌ ماده‌ با هم‌ در یک‌ قفس‌ اشکالی‌ ندارد.
خرگوشها می‌توانند درجه‌ حرارت‌ بین‌ 270 - 4 درجه‌ را تحمل‌ نمایند که‌ البته‌ متوسط درجه‌ حرارت‌ توصیه‌شده‌ بین‌ 22 - 16 درجه‌ سانتیگراد است‌. رطوبت‌ محیط باید حدود 60 - 40 % باشد و حداقل‌ طول‌ مدت‌ روشنائی‌مورد نیاز 16 - 14 ساعت‌ است‌. در صورتیکه‌ طول‌ مدت‌ روشنائی‌ محیط از این‌ مقدار کوتاهتر باشد حیوان‌ دچارنقصان‌ فعالیت‌ جنسی‌ پائیزی‌ (Autumnal Sexual depression) می‌گردد.

 تغذیه

میزان‌ مصرف‌ غذا در خرگوشها بطور متوسط روزانه‌ حدود 5 گرم‌ به‌ ازاء 100 گرم‌ وزن‌ بدن‌ است‌. بهترین‌ ماده‌غذائی‌ برای‌ خرگوشها، جیره‌های‌ غذائی‌ تجاری‌ است‌ که‌ ترکیبات‌ آن‌ بر اساس‌ نیاز حیوان‌ تنظیم‌ شده‌ است‌. این‌جیره‌ها معمولا حاوی‌ 17% - 14% پروتئین‌، 22% - 12% فیبرخام‌ و 2500 - 2100 کیلو کالری‌ انرژی‌ هستند.
در کنار این‌ مواد می‌توان‌ از سبزیجات‌ مختلف‌ نیز استفاده‌ نمود و باید توجه‌ کرد که‌ سبزیجات‌ فاسد و کپک‌زده‌نباشند.
این‌ حیوان‌ از نظر فیزیولوژیک‌ شبه‌ نشخوار کننده (Pseudoruminant) بشمار میرود و چون‌ میکروفلور دستگاه‌گوارش‌ آن‌ نسبت‌ به‌ تغییرات‌ اسمولاریته‌ و PHبسیار حساس‌ است‌ بنابر این‌ تغییر نوع‌ مواد غذائی‌ باید به‌ آهستگی‌ وطی‌ مدت‌ 5 - 4 روز انجام‌ گیرد و هرگونه‌ تغییر ناگهانی‌ در محتویات‌ جیره‌ غذائی‌، بخصوص‌ استفاده‌ از جیره‌های‌ غنی‌از کربوهیدرات‌ می‌تواند با ایجاد اختلالات‌ شدید گوارشی‌ سبب‌ مرگ‌ حیوان‌ گردد.

 بهداشت‌ عمومی‌

هر چند موارد گزارش‌ شده‌ از انتقال‌ بیماریهای‌ خطرناک‌ بین‌ انسان‌ و حیوان‌ در خرگوشهای‌ اهلی‌ و خانگی‌ نادراست‌ با این‌ وجود مهمترین‌ این‌ بیماریها عبارتند از سالمونلوز، تولارمی‌، هاری‌، عفونتهای‌ قارچی‌ پوست‌ و مو، سل‌ وتوکسوپلاسموز.

جهت‌ جلوگیری‌ از بروز بیماری‌ در حیوان‌ و کاهش‌ احتمال‌ انتقال‌ آن‌ به‌ صاحب‌ حیوان‌ توصیه‌های‌ زیر بایدمورد توجه‌ قرار گیرد.
1 - پس‌ از خرید حیوان‌، جهت‌ معاینه‌ و بررسی‌ وضعیت‌ سلامت‌ آن‌ و دریافت‌ راهنمائیهای‌ لازم‌ به‌ درمانگاههای‌دامپزشکی‌ مراجعه‌ شود.
2- حتی‌الامکان‌ با ساخت‌ جایگاه‌ و لانه‌ مناسب‌، حیوان‌ در خارج‌ از محیط منزل‌ و به‌ عنوان‌ مثال‌ در حیاط نگهداری‌گردد.
3 - در صورتیکه‌ حیوان‌ در داخل‌ منزل‌ نگهداری‌ می‌شود باید دارای‌ جایگاهی‌ خاص‌ و نسبتا محدود باشد و از رفت‌ وآمد آزادانه‌ حیوان‌ در محیط منزل‌ باید جلو گیری‌ شود.
4 - محل‌ نگهداری‌ و لانه‌ حیوان‌ روزانه‌ نظافت‌ گردد.
5 - از تماس‌ حیوان‌ با حیوانات‌ خانگی‌ افراد دیگر و همچنین‌ حیوانات‌ غیرخانگی‌ نظیر گربه‌های‌ ولگرد جلوگیری‌شود.
6 - نظافت‌ شخصی‌ علی‌الخصوص‌ شستن‌ دستها پس‌ از تماس‌ با حیوان‌ از اهمیت‌ زیادی‌ برخوردار است‌.
7 - در صورت‌ مشاهده‌ هرگونه‌ تغییر در ظاهر و یا رفتار حیوان‌، جهت‌ بررسی‌ علت‌ آن‌ به‌ درمانگاه‌ دامپزشکی‌ مراجعه‌شود و بر اساس‌ نظر دامپزشک‌ معالج‌ انجام‌ معاینات‌ دوره‌ای‌ مورد توجه‌ قرار گیرد.

واکسن‌ هاری‌ جز در مواردی‌ که‌ حیوان‌ در معرض‌ هاری‌ قرار دارد و یا در مناطقی‌ که‌ هاری‌ شایع‌ می‌باشد توصیه‌نمی‌شود و برای‌ پیشگیری‌ از بروز سایر بیماریهای‌ متداول‌ در خرگوش‌ نیز تاکنون‌ واکسنی‌ تهیه‌ نشده‌ است‌.

تولید مثل

تعیین‌ جنسیت‌ در خرگوشهای‌ نابالغ‌ بسیار مشکل‌ بوده‌ و به‌ تجربه‌ نیاز دارد. بنابراین‌ در این‌ مورد از دامپزشک‌کمک‌ بگیرید.
خرگوشها در حدود سن‌ 24 - 16 هفتگی‌ به‌ بلوغ‌ می‌رسند. نژادهای‌ کوچکتر زودتر ازنژادهای‌ بزرگتر و ماده‌هازودتر از نرها بالغ‌ می‌شوند. خرگوش‌ ماده‌ سیکل‌ اوستروس‌ منظمی‌ ندارد ولی‌ مرحله‌ پذیرش‌ جنسی‌ طولانی‌ و حدود7-10 روز است‌. در صورتیکه‌ جفتگیری‌ انجام‌ نگیرد ظرف‌ 1-2 روز حالت‌ پذیرش‌ از بین‌ رفته‌ و پس‌ از آن‌ حیوان‌مجددٹ وارد مرحله‌ پذیرش‌ جنسی‌ می‌گردد.
خرگوش‌ ماده‌ای‌ که‌ وارد این‌ مرحله‌ شده‌ است‌ به‌ سایر خرگوشهای‌ ماده‌ داخل‌ قفس‌ اجازه‌ می‌دهد که‌ بر پشت‌وی‌ بجهند که‌ این‌ نشانه‌ در جهت‌ تشخیص‌ حیوان‌ آماده‌ جفتگیری‌ حائز اهمیت‌ است‌. همانگونه‌ که‌ در مبحث‌ لانه‌ ذکرشد نرها و ماده‌ها باید جدا از یکدیگر نگهداری‌ شوند و فقط هنگام‌ پذیرش‌ جنسی‌ خرگوش‌ ماده‌ برای‌ مدت‌ حدود10 دقیقه‌ در قفس‌ خرگوش‌ نر قرار داده‌ شود
در صورتیکه‌ جفتگیری‌ منجر به‌ لقاح‌ نگردد، ممکن‌ است‌ آبستنی‌ کاذب‌ (Pseudopregnancy) رخ‌ دهد. در این‌مرحله‌ حیوان‌ ماده‌ کلیه‌ حالات‌ حیوان‌ آبستن‌ را دارد و حتی‌ پستانها نیز بزرگ‌ می‌شوند ولی‌ این‌ مرحله‌ حداکثر پس‌ ازحدود 18 روز خاتمه‌ می‌یابد.
طول‌ مدت‌ آبستنی‌ حدود 33 - 30 روز است‌. رشد پستانها سریع‌ بوده‌ و طی‌ هفته‌ آخر آبستنی‌ صورت‌ می‌گیرد.طی‌ روزهای‌ آخر حیوان‌ ماده‌ شروع‌ به‌ ساخت‌ لانه‌ می‌نماید و برای‌ این‌ منظور اقدام‌ به‌ کندن‌ موهای‌ ناحیه‌ شکم‌می‌کند. تعداد بچه‌ها بین‌ 4-12 و بطور متوسط 7 عدد است‌. بچه‌ها معمولا صبح‌ زود و طی‌ حدود یک‌ ساعت‌ و یاکمتر متولد می‌شوند. طول‌ مدت‌ شیردهی‌ حدود 4-6 هفته‌ است‌. مادر در طول‌ روز فقط یکبار و معمولا صبحها به‌بچه‌ها شیر می‌دهد و بقیه‌ ساعات‌ روز لانه‌ بچه‌ها را ترک‌ می‌نماید که‌ این‌ مسئله‌ نباید بعنوان‌ عدم‌ پذیرش‌ بچه‌هاتوسط مادر قلمداد شود. در صورت‌ مرگ‌ مادر و یا هنگامی‌ که‌ مادر قادر به‌ شیردادن‌ بچه‌ها نباشد می‌توان‌ آنها رابصورت‌ دستی‌ تغذیه‌ نمود. جهت‌ تغذیه‌ بچه‌ها شیر با فرمولهای‌ مختلفی‌ توصیه‌ شده‌ است‌ که‌ یکی‌ از ساده‌ترین‌فرمولها بشرح‌ زیر می‌باشد:
شیر گاو 240 سی‌سی‌
زرده‌ تخم‌ مرغ‌ 1 عدد
عسل ‌5 سی‌سی‌
مولیتی‌ ویتامین‌ کودکان ‌5 سی‌سی‌
شیر دادن‌ هر 12 تا 24 ساعت‌ انجام‌ می‌گیرد. البته‌ باید در نظر داشت‌ که‌ تغذیه‌ دستی‌ بچه‌ خرگوشها بندرت‌موفقیت‌آمیز بوده‌ و ممکن‌ است‌ با مشکلات‌ و عوارض‌ متعدد گوارشی‌ و تنفسی‌ در بچه‌ خرگوشها همراه‌ باشد.

اکواریوم بعنوان یک سرگرمی:

img/daneshnameh_up/4/4a/aquarium-s.jpg


آکواریوم ظرفی است شیشه ای که در آن گیاهان و جانوران آبزی(معمولا ماهیها) نگه داشته می شوند. همانطور که واژه باغ وحش برای اشاره به محلی که در آن جانوران روی خشکی زندگی می کنند، مورد استفاده قرار می گیرد، واژه اکواریوم هم به یک بنای عمومی که در آن گروه زیادی از گونه های آبزی نگهداری می شوند اشاره می کند.

اکواریوم بعنوان یک سرگرمی:


در سال 1665 ساموئل پپیس (روزنامه نویس) نوشت که در لندن دسته ای از ماهیها کمیاب در یک ظرف شیشه ای پر آب نگهداری می شوند که آنها برای همیشه در این ظرف زندگی خواهند کرد و واضح است که همه آنها ماهی هایی خارجی هستند:

این ماهیها،
ماهی قرمز نبوده و بیشتر آنها ماهیهای بهشتی Macropodus operecularis، بودند. ماهیهای بهشتی یک نوع ماهی باغچه ای آشنا هستند که در پلوک (سوئیس) و چین، یعنی جایی که شرکت هند شرقی تجارت می کرد، زندگی می کنند. در قرن هجدهم آبراهام ترمبلی (زیست شناس) مارماهیانی را که در کانال Bentink residence sorgvliet هلند می یافت را در ظرف شیشه ای cyndrical بزرگی نگهداری می کرد وروی آنها مطالعات خود را انجام می داد. اما نگهداری ماهی در اکواریوم زمانی در بریتانیا بعنوان یک سرگرمی رواج پیدا کرد که اکواریوم های مزینی با اسکلت آهنی در نمایشگاه بزرگ انگلیس در سال 1851 به نمایش در آمدند. اکواریوم های شیشه ای تحولی در محفظه های wordion لعابی بوجود آورد که در سال های 1830 برای بستانکاران بریتانیایی ساخته شد تا بتوانند گیاهان ثابومی را در طول سفرهای طولانی دریایی حفظ کنند. آلمانیها نیز همانند انگلیسی ها علاقه وافری نشان می دادند و با گذشت یک قرن هامبورگ به بندری برای ورود گونه های ناشناخته تبدیل گشت.
همانطور که منازی مسکونی در سراسر دنیا پس از
وضعیت زندگی استاد درجنگ جهانی اول به برق مجهز شدند، اکواریوم ها نیز روزبه روز رواج بیشتری یافتند. بوسیله جریان الکتریسیته وابستگی آنها به نور طبیعی از بین رفت و تصویه و تهویه آنها امکان پذیر شد. در طول اوایل قرن بیستم بسیاری از گونه های ماهیهای رنگی کوچک از ماتائوس، برزیل، بنگلوک، سیام، جاکارتا، شرق هندوی، داچ تبار، کلکته، هندو دیگر بندرهای استوایی صید و صادر شدند. پس از اینکه ماهی جنگجوی آسیایی (Betta spdendens) در سال 1893 در فرانسه پرورش یافت، تکنیکهای تخم ریزی موفق به تدریج ترویج یافت. پرورش ماهیها در اسارت برای تجارت اکوایوم امروزه در فلوریدای جنوبی، سنگاپور، هنگ کنگ و بنکک متمرکز شده است، در هاوایی و سری لانکا هم به صورت صنعت کوچک رواج دارد.

اکوایوم های آب شیرین بعنوان معمولترین نوع اکواریوم رواج دارند، اما اکواریوم های دریایی (آب شور)، اخیرا محبوبیت یافته اند. تکنیکهای نگهداری شقایقهای دریایی، بعضی از
مرجانها و خانواده خرچنگها از دهه 1980 رو به پیشرفت گذاشت و ساخت آبسنگ های دریایی کوچک را ممکن ساخت. از اواسط دهه 1990 برنامه های جفت گیری ارگانیسم های دریایی در اسارت برای تجارت اکواریوم رشد چشمگیری داشت و فشارهای محیطی بر محل زندگی آبسنگ ها نیز بعنوان یک محرک این روند را تسریع بخشید.

اکوایوم ها در اندازه های مختلف دیده می شوند، بعضی از آنها به اندازه یک ظرف کوچک هستند و برای اسکان موقت یک
ماهی قرمز جوان مناسب می باشند و بعضی دیگر اکواریوم های عمومی بزرگی هستند که می توانند تمام اکوسیستم های دریایی را در خود جای دهند. کوچکترین سایز برای یک اکواریوم خانگی 10 گالناست که البته اندازه 20 گالن بیشتر توصیه می شود. سیستم های اکواریومی بزرگتر مناسب تر هستند.
  • اکواریوم آب شیرین معمول گونه های ماهی
  • اکواریوم آب شیرین معمول گونه های گیاهان
  • اکواریوم آب شیرین معمول گونه های بی مهره
  • اکواریوم دریایی معمول گونه های ماهی
  • بیماری های معمول اکواریوم
با ظهور اکواریوم های هلندی و عکس های تاکاشی آمانو در دنیای آکواریوم طبیعی علاقمندان آبزیان در دهه های 80 تا 90 به گیاهان آبزی روی آورند.
مهمترین مشکل تکنولوژی، وارد کردن گاز ها به مخزن ماهی ها، هم برای کنترل
جلبک ها و هم برای فراهم کردن کربن برای رشدگیاهان آبزی بود.

اکواریوم های عمومی:


img/daneshnameh_up/d/d3/Big_aquarium.jpg


اولین اکواریوم عمومی در پارک Regentلندن در سال 1853 گشایش یافت. بلافاصله بعد از آن پی تی بارنام(P.T Barnnm) اولین اکواریوم آمریکایی را در برادوی، نیویورک افتتاح کرد.
پیرو نمونه های اکواریومی نیویورک و سانفرانسیسکو، شهرهای بزرگ نیز شروع به گشایش اکواریوم های عمومی نمودند. اکثر اکواریوم های عمومی در نزدیکی دریا واقع شده اند تا بتوانند از ذخیره دائمی آب دریا استفاده می کنند.

یکی از اولین اکواریوم هایی که در خشکی ساخته شد اکواریوم شد شیکاگو (shedd Aquarinm) بود که توسط ماشینهای مخزن داری که روی ریل حرکت می کردند، آب دریا را دریافت می کردند. اکواریوم عمومی از بسیاری جهات به یک باغ وحش و یا موزه شبیه است. یک اکواریوم خوب باید آنقدر جاذبه داشته باشد که تماشاگران را برای جندین بار به سوی خود جلب کند برای این امر این اماکن را بعد از ظهرها برای مراسم خاص اجاره می دهند.در اکواریوم Monterey Bay، یک تانک ماهی کم عمق با پرتو ماهیهای معمولی بطوری پر شده است که بازدید کننده می توانند پوست چرم مانند ماهی را در هنگام عبور احساس می کند.

همانند باغ وحش ها، اکواریوم ها نیز گروه تحقیق ویژه ای برای مطالعه عادات و بیولوژیکی نمونه های خود دارند. در سالهای اخیر اکواریوم های بزرگ سعی در صید و پرورش گونه های مختلف ماهیهای اقیانوسیهای آزاد و حتی ژله های دریایی کرده اند. این کار بسیار مشکلی است چرا که این موجودات هرگز در شرایط صلمی و سطوح سخت برخورد نمی کنند و طبق غریزه نمی توانند از دیواره ها دور شوند مهمترین آکواریوم های عمومی عبارتند از:

لوازمی که برای درست کردن یک آکواریم کامل مورد نیاز است بدین شرح است:

- آکورایم :
             نوزاد سورد تیل
انتخاب آکواریم بسته به علاقه افراد متفاوت است.

حجم آکواریم = ارتفاع * عرض * طول

حجم آب هر آکواریم با توجه به اندازه آن مقدار ثابت و معینی است. مناسبترین اندازه آکواریم با طول 70 سانتی متر ، عرض 30 سانتی متر و ارتفاع 40 سانتی متر می باشد.حجم آب آکورایم با این ابعاد 84 لیتر خواهد بود. باید اندازه و حجم آکواریم خودتان را بدانید، که در مواقع ریختن دارو و محاسبات دیگر بتوانید آنرا انجام دهید.



- پایه آکواریم:

آکواریم باید در جایی قرار گیرد که آن مکان تحمل تمام وزن آکواریم را داشته باشد. برای این منظور یک پایه فلزی به اندازه آکواریم بهترین وسیله خواهد بود. آکواریم باید روی پایه فلزی کاملاً صاف و تراز قرار بگیرد. برای جلوگیری از شکسته شدن شیشه کف آکورایم بهتر است یک تکه آکاسیف به اندازه آکواریم روی پایه فلزی قرار دهید و سپس آکواریم را روی آن بگذارید.



- پمپ هوا :

پمپ هوا یکی از مهمترین وسایل آکواریم است. پمپ هوا در جهت تأمین اکسیژن مصرفی ماهیها و ایجاد تهویه و فیلتر آب آکواریم بسیار لازم و ضروری است. دقت فرمائید، همیشه پمپ هوا را بالاتر از آکواریم نصب کنید، تا براثر برگشت آب، سیم پیچ داخل پمپ هوا نسوزد. پمپهایی که در حال حاضر در بازار با مارکها ونامهای متفاوت و بصورت تک لول و دولول در فروشگاه های آکواریم عرضه می شوند برای آکواریم شما بسیار مناسب هستند.

هنگام خرید پمپ دقت کنید که از نوع خوب و متناسب با اندازه آکواریم تهیه شود تا ماهی ها هیچ موقع با کمبود اکسیژن مواجه نشوند.



- فیلتر زیر شنی و تصفیه برقی :

فیلتر زیرشنی صفحه ایی پلاستیکی است، که توسط شلنگ به پمپ هوا متصل می شود و در کف آکواریم قرار می گیرد. فیلتر زیر شنی توسط پمپ هوا کمک می کند که آب آکواریم تهویه و فیلتر شود. بطوریکه هوا از طریق شلنگ به لوله فیلتر وارد شود و از آنجا هوایی که به آن لوله وارد شده را به زیر صفحه زیر شنی منتقل می سازد. فشار آب، هوای زیر صفحه فیلتر را از طریق لوله آن به بیرون می فرستد و در نتیجه آب به اندازه فضای زیر صفحه فیلتر از ماسه ها عبور کرده و مواد زائد را در لابه لای شن ریزه ها و زیر صفحه فیلتر شنی هدایت می کند. سرعت گردش هوا با سرعت گردش آب رابطه مستقیم دارد و باید بطور متناسب میزان هوای فیلتر زیر شنی را با حجم آب آکواریم تنظیم کنید. مواد زائد در زیر فیلتر توسط باکتریهای مفید تجزیه و از معلق بودن یا حل شدن آنها در آب جلوگیری می شود و همین امر باعث شفافیت آب آکواریم و شادابی ماهیها خواهد شد. نداشتن فیلتر زیر شنی و پمپ هوا آب آکواریم را بصورت راکد درمی آورد و سریعاً درمعرض فساد قرار میگیرد. رنگ آب کدر و مات و شیری رنگ می شود .

تصفیه برقی نیز وسیله دیگری برای فیلتر کردن آب آکواریم است که روی دیواره داخلی آکواریم قرار می گیرد و باید کاملاً در آب فرو رود. با قدرت مکش خود آب را به داخل کشیده و فیلتراسیون را انجام داده آب را به بیرون می فرستد. این نوع فیلتر را هر چندوقت یکبار که بر اثر پر شدن محفظه آن ضعیف می شود باید بیرون آورده تمیز کرد و دوباره در آکورایم قرار داد.



- دماسنج :

دماسنج وسیله ایی برای اندازه گیری میزان درجه حرارت آب آکواریم است. دماسنج شیشه ای داخل آب قرار می گیرد ونوع نواری آن از بیرون به دیواره آکورایم چسبانیده می شود. بنابراین با وجود دماسنج شما می توانید همواره درجه حرارت آب آکواریم را کنترل کنید. ماهیها در درجه حرارت معین و مشخصی به فعالیت های حیاتی خود ادامه می دهند که این درجه حرارت را درجه حرارت مطلوب می نامند. زیاد و کم شدن درجه حرارت آب آکواریم اثرات نامطلوب و خطرناکی را بر روی سلامت و رشد ماهیها می گذارد. بخصوص تغییرات ناگهانی دمای آب موجب تلفات ماهیها خواهد . برخی بیمارهای پوستی مثل سفیدک بدن ماهی دراثر همین سردو گرم شدن آب بوجود می آید . بنابراین ضروری است که همیشه دمای آب را کنترل کنید.



- بخاری:

هر آکواریم نیازمند به یک بخاری اتومات مخصوص است. درانتخاب بخاری دقت لازم راداشته باشیدو سعی کنید بهترین نوع آن را خریداری کنید. بخاری هایی که اتومات نیستند مناسب نیستند زیرا نمی توانند درجه حرارت را کنترل کنند و گاهی صدمات آنها غیر قابل جبران است. چندنکته در مورد بخاری باید رعایت شود: بخاری روشن که داغ است را وارد آب آکواریم نکنید و در حالت روشن هم بیرون نیاورید زیرا شیشه آن خواهد شکست. همچنین بخاری را نباید بطور کامل در آب فرو برد بهتر است به وسیله چسبک های مخصوص به دیواره داخلی آکواریم نصب شود و باید تا زیر کلاهک بخاری آنرا بیشتر داخل آب فرو نبرید. دمای مناسب هر دسته از ماهیها اندکی با هم فرق می کند ولی بطور معمول دمای بخاری اتومات را روی 25 درجه سانتی گراد تنظیم نمائید.



- ماسه کف آکوریم:

برای پوشش فیلتر زیر شنی ، شلنگها و لوازم تزئینی و نیز برای زیبایی ازماسه ها و سنگریزه ها استفاده میشود. روی فیلتر زیر شنی باید حداقل سه سانتی متر ماسه قرار بگیرد تا عمل فیلتراسیون بخوبی انجام گیرد.



- تور صید ماهی :

وسیله ایست برای گرفتن ماهی ها که در مواقع لزوم بکار می رود. ( مثلاً هنگام انتقال ماهی ها ) . هنگام انتقال ماهیها باید دقت شود که به ماهی ها ضربه وارد نشود. شیرتک ، سه راهی ، چهارراهی ، بست شلنگ و غیره ... از دیگر وسایل مورد نیاز برای نصب لوازم تزئینی داخل آکواریم ، گرفتن انشعاب هوا ، ایجاد اکسیژن و فیلتراسیون آب می باشند.


 

         دو شمشیری سیاه
- طریقه آب کردن آکواریم:

بعد از نصب و چیده شدن تمامی وسیله ها و شنلگها و ریختن سنگریزه ها نوبت آب کردن آکواریم است. ابتدا آکواریم را یک چهارم آب کنید ، معمولاً آب کدر و شیری رنگ می شود . بهتر است آنرا تخلیه کنید ودر مرتبه دوم با فشار کم با آب زلال و شفاف آکواریم را پر از آب کنید. (بهتر است تا زیر پلها آب شود و حداقل 5 سانتی متر آکورایم خالی باشد) . پمپ آکواریم را روشن کنید و شیر تنظیم هوای هر وسیله را به اندازه لازم باز کنید. مدت 24 ساعت صبر کنید تا کلر آب کاملاً آزاد گردد. بخاری را روشن کرده و روی 25 درجه سانتی گراد تنظیم نمائید. همیشه یادتان باشد که اول کلر آب آزاد شود و دوم دمای آب به دمای مطلوب برسد. پس از این مراحل آکواریم آماده پذیرش ماهی خواهد بود. موفق باشید.

مطالب فوق برگرفته از کتاب زندگی ماهیان آکواریم - نوشته جناب آقای محمدرضا شیخیان بود. این کتاب برای کسانی که میخواهند اطلاعات علمی و کاربردی مفید و موثری بدست بیاورند یک منبع عالی بشمار می رود و خواندن آنرا به همه دوستداران توصیه می کنم.

ماهی عجیب

 

ماهی عجیب

 

ماهی عجیب

عکس ماهی عجیبی که در کشور استرالیا صید گردیده است . این ماهی دارای آرواره هایی غیر طبیعی است .

+ نوشته شده توسط مدیر مسئول در شنبه سوم تیر 1385 و ساعت 16:55 | 2 نظر
ماهی و آکواریوم

 با توجه به تماسهایی جهت معرفی و راهنمایی در خصوص حیوانات دیگر خصوصا ماهی ها این بخش به صورت آزمایشی فعال گردید . امید است مفید واقع گردد. جهت آشنایی بیشتر کلیککنید

 

ماهی قرمز کوچک یا همان ماهی طلایی (Goldfish) از معمول ترین ماهی هایی است که در منزل می توان از آنها نگهداری کرد. این حیوان کوچک خانگی که بسیار جذاب و دوست داشتنی می باشد در صورت مراقب مناسب می تواند تا چند سال در کنار ما در منزل زندگی کند.
اما متاسفانه بخاطر قیمت ارزان آن اغلب بهای لازم به آن داده نمی شود و در شرایط نامناسب نگهداری می شود و بیش از چند ماه عمر نمی کند. باید دانست که قیمت ارزان این ماهی های زیبا نباید با ارزان بودن جان این موجودات زیبا اشتباه گرفته شود. لذا لازم است برای فراهم آوردن شرایط مناسب زندگی آنها مواردی را رعایت کنیم.

ماهی قرمز

ظرف نگهداری
اولین موضوعی که می تواند بعنوان یک عامل مهم در عمر بیشتر ماهی موثر باشد محل زندگی آن است. ظروفی که در آنها ماهی فروخته میشود اغلب کوچک می باشد و نباید اشتباه کرد و ماهی ها را در همان ظروف کوچک نگاه داشت. ماهی ها به اکسیژن موجود در آب احتیاج دارند و این اکسیژن از طریق سطح هوایی که با آب در تماس است وارد آب می شود. هرچه سطح مقطع بالای تنگ کوچکتر باشد اکسیژن کمتری می تواند وارد آب شود. پس سعی کنید تا آنجا که ممکن است از ظروف کوچک برای نگهداری ماهی ها استفاده نکنید.

آب
از آنجایی که ماهی در تمام طول عمر خود در آب می باشد لذا لازم است آبی که برای زندگی آن انتخاب می کنیم دارای شرایط مناسب زندگی باشد. معمولا” استفاده از آب شهری مشکل خاصی برای ماهی های قرمز ایجاد نمی کند. اما قبل از کنار گذاشتن آب برای ظرف ماهی، بگذارید یک دقیقه آب از شیر بیرون برود این باعث می شود برخی مواد شیمایی که احتمالا” در لوله رسوب کرده اند بیرون روند. برای اطمینان از خارج شدن موادی مانند کلر باید قبل از عوض کردن آب ماهی ها، بگذارید که آب بمدت یک شبانه روز در ظرف بماند. همچنین این عمل باعث می شود که آب دمای محیط را گرفته و تغییر آن برای ماهی ها خطری در بر نداشته باشد.
هرگز نباید اجازه دهید که آب ظرف ماهی ها کثیف شود، اینکار می تواند باعث بیماری، کوتاهی عمر و در نهایت مرگ آنها شود. برای تعویض آب هرگز آب را یک دفعه عوض نکنید، با آرامش کامل نیمی از آب ظرف را خالی کرده و سپس کم کم آب برداشته شده از ظرف را با آبی که از روز قبل نگه داشته اید جایگزین کنید. در هر صورت باید سعی کنید که کمترین استرس را به ماهی های کوچک منتقل کنید. شما باید در طول هفته یک یا دو بار آب ظرف ماهی ها را به اینصورت عوض کنید.

غذا
ماهی های قرمز کوچک حیوانات بسیار سخت جانی هستند و هر چیزی را می خورند. لذا به راحتی می توانید در شرایطی که غذای مناسب در دسترس ندارید از خرده های نان، شیرینی و … به مقدار کم بعنوان غذا به آنها بدهید. اما اگر در نگهداری آنها مبتدی هستید به شما پیشنهاد می شود از غذاهای آماده آنها که ارزان قیمت هم می باشد تهیه کنید. فقط مطمئن باشید که غذایی را که می خرید مربوط به Goldfish می باشد. ماهی های نیز مانند انسان به پروتئین، ویتامین و … برای رشد و زندگی نیاز دارند.
در ارتباط با غذا دادن باید دقت کنید که دادن زیاد غذا به آنها و ماندن آنها در ظرف باعث آلودگی آب شده و برای ماهی ها خطراتی به همراه خواهد داشت. سعی کنید به مقدار بسیار بسیار کم در سه نوبت غذایی همانند خودتان به آنها غذا دهید، مقدار آن باید بگونه ای باشد که اضافه غذا در آب نماند.

دمای محیط
بهترین دما برای زندگی این ماهی ها از حدود 10 تا 25 درجه سانتیگراد می باشد. دمای محیط هرگز نباید دفعتا” تغییر کند، تغییر تدریجی و ملایم دمای محیط یا آب برای آنها قابل تحمل می باشد.

نور
ماهی های قرمز کوچک نیز همانند سایر حیوانات یا گیاهان احتیاج به نور خورشید دارند. محل نگهداری آنها باید به گونه ای باشد که تغییر روز و شب در آن احساس شود. هرگز آنها در زیر نور آفتاب مستقیم و شدید قرار ندهید.

سایر شرایط
ریختن شن یا ماسه کف ظرف می تواند حس بودن در منزل را برای این ماهی ها بیشتر کند. دقت کنید که بیش از دو یا سه سانتیمر ارتفاع ماسه کف ظرف نباشد چرا که در غیر اینصورت می تواند محیط خوبی برای رشد خزه و باکتری ها باشد. همچنین باید از ماسه ایی استفاده کنید که لبه های تیز نداشته باشد تا باعث زخمی شدن ماهی ها نشود. در این رابطه هرگز از ماسه های رنگ شده استفاده نکنید.

بررسی رفتار
حداقل روزی دو نوبت یک دقیقه ای به رفتار ماهی های خود توجه کنید. به این ترتیب می توانید حرکت های غیر معمول آنها تشخیص دهید، در صورت بروز مشکل در رفتار آنها اگر علاقمند باشید می توانید از متخصصین نگهداری ماهی برای درمان آنها مشورت بگیرید. اما مطمئن باشید اگر موارد بالا را رعایت کنید مشکل خاصی برای آنها پیش نخواهد آمد.


گروه 1:ماهیان غیر حساس و زرنگ که تغذیه آنها آسان است و در زمینه ویژگیهای آب نیاز مخصوصی ندارند.

گروه 2: ماهیان زرنگ و راحت که از نظر تغذیه به مراقبت بیشتری نیاز دارند اما در زمینه ویژگیهای آب نیاز مخصوصی ندارند.

گروه 3: ماهیانی که از لحاظ ویژگیهای آب نیاز مخصوصی ندارنداما از لحاظ تغذیه و نگهداری به مراقبت زیادی نیاز دارند.

گروه 4: ماهیانی که به آب با ویژگیهای خاص نیاز دارند و نیازهای غذایی آنان از گونه ای به گونه دیگر متفاوت است. این ماهی ها به طور کلی برای آکواریوم داران با تجربه مناسب هستند.


نام گروه ماهیان : cyprinidae

نام خانواده: گلدفیش(ماهی طلایی)

نام ماهیان : انواع مختلف گلدفیش، شامل دم چادری، مرواریدی، کله شیری، کلاه قرمز، کالیگو،بلک مورمیباشد.
طول حداکثر: 10 سانتی متر
سطح شنا: کلیه سطوح آب
مکانهای جاگیری :میان سنگها،گیاهان و مواد شناور
نور مناسب: روشن ، بدون تابش مستقیم آفتاب
همزیستی: سازگاری کامل با تمام ماهیان
تغذیه: غذای خشک، کرم زنده، دافنی و ...
خصوصیات فیزیکی وشیمیایی : دما 19 درجه سانتی گراد سختی آب 12 درجه PH 7.6
دشواری نگهداری: گروه 1

رفتار و نوع تولید مثل : تخم ریز، در شرایط مصنوعی تکثیر شده و جزو ماهیان مقاوم برای نگهداری میباشد.

 


نام گروه ماهیان :cyprinidae
نام خانواده:
بارب
نام ماهیان : بارب ببری،بارب سبز،رزی بارب، بارب حلب
طول حداکثر: 10-5 سانتی متر
سطح شنا: کلیه سطوح آب
مکانهای جاگیری :میان سنگها،گیاهان و جلبک ها
نور مناسب: روشن ، بدون تابش مستقیم آفتاب
همزیستی: سازگار با تمام ماهیان
تغذیه: غذای خشک
خصوصیات فیزیکی وشیمیایی : دما 27 درجه سانتی گراد سختی آب 8-3 درجه PH = 6.5-7
دشواری نگهداری: گروه 1

رفتار و نوع تولید مثل : تخم گذار،به صورت گروهی زندگی کرده و نیاز خاصی ندارند، تکثیر و پرورش آنها آسان است.

 

 

 


نام گروه ماهیان : cyprinidae
نام خانواده:
شارک (کوسه)
نام ماهیان : شارک نقره ای، شارک آلبینو، شارک دم قرمز،شارک رنگین کمان
طول حداکثر : 36 سانتی متر
سطح شنا: تمام سطوح آب
مکانهای جاگیری : میان تخته سنگها،گیاهان آبزی
نور مناسب: روشن ، بدون تابش مستقیم آفتاب
همزیستی: سازگار با تمام ماهیان
تغذیه: غذای خشک
خصوصیات فیزیکی وشیمیایی : دما 27 درجه سانتی گراد - سختی آب 10-8 درجه - PH=7-7.5
دشواری نگهداری: گروه 2

رفتار و نوع تولید مثل : تخم گذار،ماهیان پرتحرک، مقاوم و بی توقع و شناگران ماهری هستند به علت عدم تولیددر داخل کشورجزو گونه های وارداتی هستند.

 

 

 

 


نام گروه ماهیان : cyprinidae
نام خانواده:
دانیو
نام ماهیان : زبرا دانیو
طول حداکثر: 5 سانتی متر
سطح شنا: تمام سطوح آب
مکانهای جاگیری : میان تخته سنگها،گیاهان وجلبکها
نور مناسب: روشن ، بدون تابش مستقیم آفتاب
همزیستی: سازگار با تمام ماهیان آکواریومی
تغذیه: غذای خشک
خصوصیات فیزیکی وشیمیایی : دما 26 درجه سانتی گراد - سختی آب 8 درجه - PH= 7
دشواری نگهداری: گروه 1

رفتار و نوع تولید مثل : تخم گذار،این ماهی با نوارهای خوش رنگ خود از زیباترین ماهیان اکواریومی است . ماهی صلح جو، زرنگ و پر تحرکی است که شنا را دوست دارد. نگهداری و تکثیر آن آسان است . ماهی ماده چا ق تر و رنگ روشن تری دارد.

 


نام گروه ماهیان : Siluridae ,loricaridae
نام خانواده:
گربه ماهی
نام ماهیان : گربه ماهی پلنگی، گربه ماهی وارونه، گربه ماهی شیشه ای
طول حداکثر: 30 سانتی متر
سطح شنا: وسط و پایین اکواریوم
مکانهای جاگیری :روی سنگها،برگ گیاهان و کف اکواریوم
نور مناسب: روشن ، بدون تابش مستقیم آفتاب
همزیستی: سازگار با تمام ماهیان
تغذیه: باقیمانده غذا،گیاهخوار و غذای خشک
خصوصیات فیزیکی وشیمیایی : دما 26 -20درجه سانتی گراد - سختی آب 12 درجه - PH =7.5
دشواری نگهداری: گروه 3 و1

رفتار و نوع تولید مثل : تخم گذاردرکف آب شنا کرده با احتیاط رفتار میکند. غذای خود را شبها خورده و پنهان شدن در لابلای گیاهان را دوست دارد. به علت عدم تولید در کشورجزو گونه های وارداتی میباشد.



 


نام گروه ماهیان : callichthyidae
نام خانواده:
کریدوراس

نام ماهیان : کریدوراس برتری
طول حداکثر: 7 سانتی متر
سطح شنا: پایین آب
مکانهای جاگیری : میان تخته سنگهاو گیاهان آبزی
نور مناسب: روشن ، بدون تابش مستقیم آفتاب
همزیستی: سازگار با تمام ماهیان تغذیه: مواد زائد و غذای خشک
خصوصیات فیزیکی وشیمیایی : دما 24درجه سانتی گراد - سختی آب 12 درجه - PH= 7.3
دشواری نگهداری: گروه 1

رفتار و نوع تولید مثل : تخم گذار،این ماهی به سطح آب آمده و از اکسیژن هوا نیز تنفس میکند. بهتر است کف اکواریوم پوشیده از ماسه و سنگریزه باشد تا بتواند در آن حفاری کند. جزو ماهیان نظافتچی اکواریوم محسوب میشود.

 


نام گروه ماهیان : poecilidae
نام خانواده:
گوپی
نام ماهیان : گوپی
طول حداکثر: 6 سانتی متر
سطح شنا: میان آب
مکانهای جاگیری :میان تخته سنگهاو گیاهان آبزی
نور مناسب: روشن ، بدون تابش مستقیم آفتاب
همزیستی: سازگار با تمام ماهیان
تغذیه: غذای خشک
خصوصیات فیزیکی وشیمیایی : دما 25درجه سانتی گراد - سختی آب 20 درجه - PH= 7
دشواری نگهداری: گروه 2

رفتار و نوع تولید مثل : زنده زا،یکی از فراگیرترین و زیباترین ماهیان اکواریومی بوده و تقریباً تمامی رنگهای موجود در رنگین کمان را میتوان در ماهیان گوپی مشاهده کرد. تکثیرکنندگان گوپی با اصلاح نژاد به انواع مختلف گوپی دست یافته اند. تکثیر آن در اکواریوم امکان پذیر است.

 


نام گروه ماهیان : poecilidae

نام خانواده : مولی
نام ماهیان : مولی(رنگهای مختلف)
طول حداکثر: 10 سانتی متر سطح شنا: تمام سطوح آب
مکانهای جاگیری :میان تخته سنگهاو گیاهان آبزی
نور مناسب: روشن ، بدون تابش مستقیم آفتاب
همزیستی: سازگار با تمام ماهیان آکواریومی
تغذیه: غذای خشک

خصوصیات فیزیکی وشیمیایی : دما 26درجه سانتی گراد - سختی آب 20 درجه - PH= 5/7
دشواری نگهداری: گروه 2

رفتار و نوع تولید مثل : زنده زا، ماهی زیبا، صلح جو و کم توقع بوده و اکواریوم های روشن با تراکم گیاهان آبزی را دوست دارند. ماهی نر کوچکتر و دارای آلت تناسلی است.


نام گروه ماهیان : poecilidae
نام خانواده:
دم شمشیری
نام ماهیان : دم شمشیری (رنگهای مختلف)
طول حداکثر: 13 سانتی متر
سطح شنا: تمام سطوح آب
مکانهای جاگیری :میان تخته سنگهاو گیاهان آبزی
نور مناسب: روشن ، بدون تابش مستقیم آفتاب
همزیستی: سازگار با تمام ماهیان آکواریومی
تغذیه: غذای خشک
خصوصیات فیزیکی وشیمیایی : دما 25درجه سانتی گراد - سختی آب 14 درجه - PH= 7.3
دشواری نگهداری: گروه 2

رفتار و نوع تولید مثل : زنده زا،این ماهی زیبااز محبوبترین ماهیان اکواریومی است. زائده شمشیر مانند ماهی نر را از ماده ها جدا میکند. حرکات زیبا و مهربانی این ماهی باعث شده است، توجه اکثر آکواریوم دارها به آن جلب شود. این ماهی به سرد شدن آب حساس است.



 


نام گروه ماهیان : poecilidae
نام خانواده:
پلاتی
نام ماهیان : پلاتی (رنگهای مختلف)
طول حداکثر: 6 سانتی متر سطح
شنا: میان آب
مکانهای جاگیری :میان تخته سنگهاو گیاهان آبزی
نور مناسب: روشن ، بدون تابش مستقیم آفتاب
همزیستی: سازگار با تمام ماهیان آکواریومی
تغذیه: غذای خشک
خصوصیات فیزیکی وشیمیایی : دما 22درجه سانتی گراد - سختی آب 20 درجه - PH= 7.5
دشواری نگهداری: گروه 1

رفتار و نوع تولید مثل : زنده زا،این ماهی زیبا نیاز خاصی ندارد و برای پرورش توأ م با تمام گروه های دیگر مناسب است. پلاتی قرمز یا مرجانی به علت اختلاف رنگ آن با رنگ سبز گیاهان از محبوبیت بیشتری برخوردار است.

 


 


نام گروه ماهیان : cichlidae
نام خانواده:
اسکار
نام ماهیان : اسکار قرمز
طول حداکثر: 45 سانتی متر
سطح شنا: تمام سطح آب
مکانهای جاگیری :میان تخته سنگهاو گیاهان آبزی
نور مناسب: روشن ، بدون تابش مستقیم آفتاب
همزیستی: سازگار با همنوعان خود و ماهیان نسبتاً بزرگ
تغذیه: غذای زنده و گوشتی منجمد و خشک شده
خصوصیات فیزیکی وشیمیایی : دما 25درجه سانتی گراد - سختی آب 15-10 درجه - PH= 7.5
دشواری نگهداری: گروه 2

رفتار و نوع تولید مثل : تخم گذار، اسکار ماهی بسیار کنجکاوی بوده و تا حدودی دست آموز است و غذا را از دست صاحبش دریافت کرده و همانند سگ ها میتوان آن ها را با دست نوازش داد. اسکارها جزو بزرگ ترین ماهی آکواریومی آب شیرین هستند .




 


نام گروه ماهیان : cichlidae
نام خانواده:
انجل(فرشته ماهی)
نام ماهیان : انجل (رنگهای مختلف)
طول حداکثر: 15 سانتی متر
سطح شنا: میان آب
مکانهای جاگیری :میان تخته سنگهاو گیاهان و جلبکها
نور مناسب: روشن ، بدون تابش مستقیم آفتاب
همزیستی: سازگار با تمام ماهیان آکواریومی
تغذیه: غذای خشک و زنده
خصوصیات فیزیکی وشیمیایی : دما 26درجه سانتی گراد - سختی آب 8 درجه - PH= 7
دشواری نگهداری: گروه 2

رفتار و نوع تولید مثل : تخم گذار، ماهیان بالغ آن از زیباترین ماهیان اکواریومی هستندماهی صلح جو ئی بوده و تقریباً نیاز خاصی ندارد در عین حال نسبت به آب آلوده دارای نیترات حساس است. تفاوت های ماهی نر و ماده بسیار کم است . مخرج ماهی ماده قبل و بعد از تخم ریزی متورم است.

 


نام گروه ماهیان : cichlidae
نام خانواده:
دیسکاس
نام ماهیان : دیسکاس (رنگهای مختلف)
طول حداکثر: 15 سانتی متر
سطح شنا: تمام سطوح آب
مکانهای جاگیری : میان گیاهان آبزی
نور مناسب: روشن ، بدون تابش مستقیم آفتاب
همزیستی: سازگار با تمام ماهیان آکواریومی تغذیه: غذای زنده
خصوصیات فیزیکی وشیمیایی : دما 27درجه سانتی گراد - سختی آب 3 درجه - PH= 6.5
دشواری نگهداری: گروه 4

رفتار و نوع تولید مثل : تخم گذار، این ماهیها آرام ، بسیار زیبا و خوش اندام هستند، تکثیر و نگهداری آنها نیازمند آکواریوم بزرگ، آب زلال سبک، استفاده از غذای زنده و صرف وقت کافی برای مراقبت ار آنها میباشد. خصوصیت منحصر به فرد آنها تغذیه بچه ماهیان در دو هفته اول زندگی از ترشحات روی پوست والدین میباشد.

 


نام گروه ماهیان : anabantidae
نام خانواده:
گورامی
نام ماهیان : گورامی سه خال، گورامی مرواریدی، گورامی کوتوله، گورامی بوسنده، گورامی عسلی
طول حداکثر: 12 سانتی متر
سطح شنا: میان و سطح آب
مکانهای جاگیری : میان گیاهان آبزی
نور مناسب: روشن ، بدون تابش مستقیم آفتاب
همزیستی: سازگار با تمام ماهیان آکواریومی
تغذیه: غذای خشک
خصوصیات فیزیکی وشیمیایی : دما 25درجه سانتی گراد - سختی آب 8 درجه - PH= 7
دشواری نگهداری: گروه 1

رفتار و نوع تولید مثل : تخم گذار، گونه های کم توقع و از نظر تغذیه و ویژگیهای آب نیاز خاصی ندارد. پرورش نگهداری آن آسان و تولیدمثل زیادی دارد. لانه های بزرگی از حبابهای هوا در محل های خالی گیاهان میسازد. معمولاً آکواریومهای با گیاهان متراکم، کف تیره و رنگ آمیزی ملایم را دوست دارند.


نام گروه ماهیان : anabantidae
نام خانواده:
فایتر (جنگجو)
نام ماهیان : فایتر(رنگهای مختلف)
طول حداکثر: 6 سانتی متر
سطح شنا: سطح آب
مکانهای جاگیری : میان گیاهان آبزی
نور مناسب: روشن ، بدون تابش مستقیم آفتاب
همزیستی: سازگار با تمام ماهیان آکواریومی
تغذیه: غذای خشک
خصوصیات فیزیکی وشیمیایی : دما 26درجه سانتی گراد - سختی آب 8 درجه - PH =7
دشواری نگهداری: گروه 2

رفتار و نوع تولید مثل : تخم گذار، به رنگهای سرخ، آبی و سبز و رنگهای زیبای دیگر یافت میشوند این ماهی در لانه ای از حباب های هوا تخم ریزی میکند، در یک آکواریوم که تعدادی ماهی ماده نگهداری میشود وجود یک ماهی نر کافی است. ماهیان ماده رنگهای کمتری داشته و باله های پرده دار آنها بلند نیست

 


نام گروه ماهیان : characidae
نام خانواده:
تترا
نام ماهیان : تترا جواهر ، تترانئون، تترا چشم چراغی، بلک ویدو
طول حداکثر: 6 سانتی متر
سطح شنا: تمام سطوح آب
مکانهای جاگیری : میان تخته سنگهاو گیاهان آبزی
نور مناسب: روشن ، بدون تابش مستقیم آفتاب
همزیستی: سازگار با تمام ماهیان آکواریومی
تغذیه: غذای خشک
خصوصیات فیزیکی وشیمیایی : دما 25درجه سانتی گراد - سختی آب 5-3 درجه - PH =7
دشواری نگهداری: گروه 2

رفتار و نوع تولید مثل : تخم گذار، ماهیان فعال و دارای رنگ آمیزی زیبا که گونه های زیادی را شامل شده و نگهداری آنها در آکواریوم آسان است به صورت گروهی شنا میکنند. عمدتاً استقرار در بین گیاهان را دوست دارند.


نام گروه ماهیان : cobitidae
نام خانواده:
لوچ
نام ماهیان : لوچ دلقک
طول حداکثر: 30 سانتی متر
سطح شنا: کف آب
مکانهای جاگیری : زیر تخته سنگهاوگیاهان آبزی
نور مناسب: روشن ، بدون تابش مستقیم آفتاب
همزیستی: سازگار با تمام ماهیان آکواریومی تغذیه: غذای زنده
خصوصیات فیزیکی وشیمیایی : دما 26درجه سانتی گراد - سختی آب 8 درجه - PH= 7
دشواری نگهداری: گروه 2

رفتار و نوع تولید مثل : تخم گذار، برای پرورش توأم در آکواریومهای گیاهدار مناسب است هنگامی که به صورت گروهی شنا میکنند زیبایی خاصی به آکواریوم میبخشند این ماهی در زیر سنگها و گیاهان به جاهای خاصی برای پنهان شدن نیازمند است. به علت عدم تکثیر در داخل کشور جزو گروههای وارداتی است.

 

 


 

 

 

 

 

مرغ عشق

مرغ عشق

معرفی

مرغ‌ عشق‌-Budgerigar-یکی‌ از اعضا کوچک‌ خانواده‌ طوطی‌ها محسوب‌ می‌شود. مهد این‌ پرنده‌ زیبا استرالیا می‌باشد.در طول‌ قرن‌ 19 و 20 هزاران‌ جفت‌ از این‌ پرنده‌ به‌ سایر قاره‌ها آورده‌ شد و خیلی‌ زود توانست‌ جای‌ خود را به‌ عنوان‌ یک‌حیوان‌ خانگی‌ محبوب‌ باز کند. رنگهای‌ زیبا، صدای‌ دلنشین‌، توانایی‌ تقلید صدا، طبیعت‌ اجتماعی‌، نگهداری‌ آسان‌ وقیمت‌ ارزان‌، مرغ‌ عشق‌ را به‌ یکی‌ از محبوب‌ترین‌ پرندگان‌ تبدیل‌ کرده‌ است‌.
 سایر مشخصات‌
طول‌ عمر: 7-8 سال‌
وزن‌: 40-45 گرم‌
طول‌ بدن‌ پرنده‌ نر: 18 سانتیمتر

خصوصیات‌

مرغ‌ عشق‌ در رنگهای‌ متنوعی‌ وجود دارد که‌ از جمله‌ آنها سبز، زرد، آبی‌ و شیری‌ می‌باشد. در طبیعت‌ به‌ کمک‌ منقارقوی‌ و شکل‌ انگشتان‌ پاهایش‌، دو انگشت‌ رو به‌ جلو و دو تا رو به‌ عقب‌ به‌ راحتی‌ از شاخه‌ها بالا می‌رود.
مرغ‌ عشق‌ حدودا در 3 ماهگی‌ بالغ‌ می‌شود. برجستگی‌ روی‌ قاعده‌ منقار در غالب‌ پرندگان‌ نر بالغ‌ آبی‌ روشن‌ یا بنفش‌و در ماده‌ بالغ‌ قهوه‌ای‌ است‌. البته‌ این‌ رنگ‌ در نابالغین‌ کاملا مشخص‌ نیست‌ ضمن‌ اینکه‌ هنگام‌ بیماری‌ یا پیری‌ رنگ‌بتدریج‌ کم‌ می‌شود.
مرغ‌ عشق‌ ماده‌ در هر نوبت‌ به‌ طور متوسط 4-6 تخم‌ می‌گذارد. جوجه‌ها 16-18 روز بعد از تخم‌ بیرون‌ آمده‌ و24-28 روز در لانه‌ می‌مانند. در طول‌ این‌ مدت‌ جوجه‌ها به‌ شدت‌ وابسته‌ به‌ مادر هستند. 
 

 رابطه‌ با انسان‌ و حیوانات‌ خانگی‌

مرغ‌ عشق‌ خیلی‌ زود اهلی‌ شده‌ و به‌ خانه‌ خو می‌گیرد. می‌توان‌ به‌ آن‌ یاد داد که‌ روی‌ انگشت‌ بنشیند (شکل‌ 2). حضورسگ‌ و گربه‌ موجب‌ ناراحتی‌ پرنده‌ می‌شود حتی‌ اگر به‌ آن‌ دسترسی‌ نداشته‌ باشند.
پرنده‌ جدید را باید بتدریج‌ وارد کرد حتی‌ اگر جفت‌ پرنده‌ شما باشد. بهتر است‌ ابتدا در قفسهای‌ مجزا ولی‌ کنار هم‌باشند (بدون‌ تماس‌) تا به‌ هم‌ عادت‌ کنند.

نگهداری

قفس‌:
باید فضای‌ کافی‌ برای‌ تحرک‌ پرنده‌ داشته‌ باشد. اندازه‌ توصیه‌ شده‌ برای‌ یک‌ جفت‌ مرغ‌ عشق‌ 75‚60‚100سانتیمتر می‌باشد. داشتن‌ میله‌های‌ افقی‌ (نسبت‌ به‌ عمودی‌) ارجح‌ است‌ چرا که‌ پرنده‌ می‌تواند برای‌ بالا رفتن‌ از آن‌استفاده‌ کند.

مکان‌ قفس‌:
 قفس‌ باید در اتاقی‌ روشن‌، با هوای‌ مناسب‌ و در جریان‌ (با دمای‌ 1-26 سانتیگراد بدون‌ تغییرات‌ ناگهانی‌)،بدون‌ دود سیگار و در گوشه‌ای‌ از اتاق‌ قرار داد تا پرنده‌ احساس‌ امنیت‌ کند. پرنده‌ نباید در معرض‌ تابش‌ مستقیم‌ خورشیدباشد همچنین‌ آشپزخانه‌ محل‌ مناسبی‌ برای‌ قفس‌ نمی‌باشد چون‌ دارای‌ بخارات‌ مضر است‌. ارتفاع‌ قفس‌ بهتر است‌طوری‌ باشد که‌ پرنده‌ حدودا هم‌ سطح‌ چشمان‌ شما باشد تا کنترل‌ و اهلی‌ کردن‌ آن‌ ساده‌تر شود.
با توجه‌ به‌ اینکه‌ مرغ‌ عشق‌ در شب‌ ساعاتی‌ را می‌خوابد در صورتیکه‌ برق‌ روشن‌ است‌ بهتر است‌ روی‌ قفس‌ با پارچه‌پوشانده‌ شود.

وسایل‌ داخل‌ قفس‌:
 
وسایل‌ لازم‌ برای‌ قفس‌ شامل‌ ظروف‌ آب‌، غذا و سنگریزه‌ و قالب‌ معدنی‌ (یا کف‌ دریا) می‌باشد.اسباب‌ بازی‌ نیز بویژه‌ برای‌ یک‌ پرنده‌ تنها لازم‌ است‌.
کف‌ قفس‌ را می‌توان‌ با روزنامه‌ (رنگی‌ نباشد) یا روزنامه‌ که‌ روی‌ آن‌ ماسه‌ ریخته‌ شده‌ است‌، پوشاند. آبخوری‌ لوله‌ای‌،برای‌ مرغ‌ عشق‌ مناسب‌ است‌. جلوی‌ ظروف‌ آب‌ و غذا باید میله‌ باشد تا پرنده‌ بتواند بر روی‌ آن‌ بنشیند ضمن‌ اینکه‌ظروف‌ آب‌ و غذا نباید زیر میله‌های‌ بالایی‌ قفس‌ باشند چر که‌ با مدفوع‌ پرنده‌ آلوده‌ می‌شوند. آب‌ همیشه‌ تازه‌ و تمیز بایددر اختیار پرنده‌ باشد. کف‌ قفس‌ باید هر روز و کل‌ قفس‌ 3-4 روز یک‌ بار تمیز شوند.

میله‌ داخل‌ قفس‌:
 میله‌های‌ چوبی‌ نسبت‌ به‌ پلاستیکی‌ ارجح‌ هستند ضمن‌ اینکه‌ بهتر است‌ قطر میله‌ها متفاوت‌ باشد. به‌طور کلی‌ قراردادن‌ شاخه‌ درخت‌ بویژه‌ به‌ جای‌ میله‌های‌ بالایی‌ قفس‌ مناسبتر است‌ چرا که‌ پرنده‌ می‌تواند از آن‌ بالا رفته‌ضمنا ناخن‌هایش‌ نیز ساییده‌ می‌شود. برای‌ این‌ کار می‌توان‌ یک‌ ساقه‌ به‌ قطر 1-1/5 سانتیمتر پیدا کرده‌ که‌ عاری‌ ازسمپاشی‌، قارچ‌ و مدفوع‌ پرندگان‌ وحشی‌ باشد سپس‌ برگ‌ و شاخه‌های‌ اضافی‌ آن‌ را قطع‌ کرده‌ و داخل‌ قفس‌ قرار داد.

اسباب‌ بازی‌:

مرغ‌ عشق‌ آینه‌ را دوست‌ دارد. می‌توان‌ یک‌ آینه‌ کوچک‌ را داخل‌ قفس‌ قرار داد یا بهتر است‌ یک‌ آینه‌دیواری‌ کنار قفس‌ باشد تا پرنده‌ خود را ببیند. اسباب‌ بازیهای‌ دیگر مورد علاقه‌ مرغ‌ عشق‌ شامل‌ نردبان‌، تاب‌، توپ‌پینگ‌پنگ‌ آویزان‌ و زنگ‌ می‌باشند.

 تغذیه‌
غذای‌ اصلی‌ مرغ‌ عشق‌ در اسارت‌ و آزادی‌ دانه‌ است‌. دانه‌ها شمال‌ 2 گروه‌ مهم‌ هستند:
1ـ دانه‌ غلات‌: کربوهیدرات‌ زیاد و چربی‌ کم‌ دارند; مانند ارزن‌ و ذرت‌.
2ـ دانه‌های‌ روغنی‌: چربی‌ زیاد و کربوهیدرات‌ کم‌ دارند; مانند تخم‌ آفتابگردان‌ یا تخم‌ کتان‌.
غذای‌ مناسب‌ مرغ‌ عشق‌ شامل‌ دانه‌ قناری‌ و ارزن‌ می‌باشد ولی‌ این‌ ترکیب‌ غذای‌ کاملی‌ نیست‌ بویژه‌ هنگام‌ تولید مثل‌و برای‌ بالانس‌ کردن‌ آن‌ اضافه‌ کردن‌ یک‌ دانه‌ روغنی‌ (مانند تخم‌ کتان‌) لازم‌ است‌. علاوه‌ بر اینها سبزیجات‌ (مانند هویج‌،کلم‌)، میوه‌های‌ تازه‌ (مانند سیب‌، انگور) و نیز مکمل‌ توصیه‌ می‌شوند. باید توجه‌ داشت‌ که‌ هر نوع‌ تغییر جیره‌ به‌ تدریج‌انجام‌ شود.
مکمل‌: دو مکمل‌ مهم‌ برای‌ مرغ‌ عشق‌ سنگریزه‌ (یا شن‌) و کف‌ دریا می‌باشند. پرندگان‌ دانه‌خوار از جمله‌ مرغ‌ عشق‌اغلب‌ قبل‌ از خوردن‌ دانه‌ اقدام‌ به‌ خوردن‌ سنگریزه‌ می‌کنند. سنگریزه‌ در سنگدان‌ پرنده‌ کمک‌ به‌ شکستن‌ دانه‌ کرده‌ ونقش‌ مهمی‌ در هضم‌ آن‌ دارد. باید توجه‌ داشت‌ که‌ سنگریزه‌ آلوده‌ نباشد. کف‌ دریا یک‌ منبع‌ با ارزش‌ کلسیم‌ است‌ ضمناپرنده‌ جوان‌ از آن‌ برای‌ اصلاح‌ منقارش‌ نیز استفاده‌ می‌کند. بهتر است‌ در جایی‌ فیکس‌ باشد تا توسط پرنده‌ جابجا نشود.

آب‌ (برای‌ نوشیدن‌ و استحمام‌)
مرغ‌ عشق‌ به‌ آب‌ کمی‌ نیاز دارد ولی‌ آب‌ تازه‌ در ظرف‌ تمیز باید همیشه‌ در دسترس‌ باشد. بهتر است‌ آب‌ هر روزعوض‌ شود.
پرنده‌ برای‌ آراستن‌ پرهای‌ خود نیز نیاز به‌ آب‌ دارد. برخی‌ پرنده‌ها برای‌ استحمام‌ ظرف‌ آب‌ را دوست‌ دارند و برخی‌دیگر را می‌توان‌ به‌ آرامی‌ اسپری‌ زد. باید توجه‌ داشت‌ که‌ این‌ کار در یک‌ روز خوب‌ و گرم‌ انجام‌ شود و پرنده‌ قبل‌ ازخوابیدن‌ خود زمان‌ مناسب‌ برای‌ خشک‌ شدن‌ داشته‌ باشد.
 

 تمرین‌ و ورزش
مرغ‌ عشق‌ نیاز به‌ پرواز آزاد دارد. در صورتیکه‌ پرنده‌ شما به‌ قفس‌ عادت‌ کرده‌، می‌تواند هر روز بیرون‌ بیاید و در اتاق‌پرواز کند. برای‌ این‌ کار ابتدا باید شرایط اتاق‌ کاملا مناسب‌ باشد. در و پنجره‌ها بسته‌، بخاری‌ها خاموش‌ و سگ‌ و گربه‌ دراتاق‌ نباشد. آنگاه‌ می‌توان‌ در قفس‌ را باز کرده‌ تا پرنده‌ 20-30 دقیقه‌ بازی‌ کند. پرنده‌ای‌ که‌ به‌ قفس‌ خود عادت‌ کرده‌ پس‌ ازاین‌ مدت‌ باز خواهد گشت‌ بویژه‌ اگر به‌ طور منظم‌ برای‌ بازی‌ بیرون‌ آورده‌ شود. 
  مرغ عشق

 صحبت‌ کردن
مرغ‌ عشق‌ تا حدی‌ قادر است‌ صحبت‌ کردن‌ را بیاموزد. بهترین‌ زمان‌ برای‌ یاد دادن‌ از حدود 5-6 هفتگی‌ است‌. پرنده‌نر از نظر یادگیری‌ بهتر از ماده‌ می‌باشد. برای‌ یاد دادن‌ باید توجه‌ کرد که‌ کلمه‌ بدقت‌ و بارها تکرار شود. با توجه‌ به‌ اینکه‌پرنده‌ معنی‌ کلمه‌ را نمی‌فهمد باید کلمه‌ به‌ یک‌ شکل‌ تکرار گردد.
 

بیماریهای‌ مهم‌

رشد بیش‌ از حد ناخن‌ها و منقار: در صورت‌ بروز این‌ پدیده‌ باید از محلی‌ که‌ فاقد عروق‌ خونی‌ هستند کوتاه‌ شوند. اگرانجام‌ آن‌ مشکل‌ است‌ به‌ دامپزشک‌ مراجعه‌ کنید.
 
سرماخوردگی‌: نشانه‌های‌ این‌ بیماری‌ تب‌، کاهش‌ اشتها و حرکات‌ مداوم‌ دم‌ است‌. بیماری‌ در صورت‌ پیشرفت‌ به‌ذات‌الریه‌ منتهی‌ می‌شود. علاوه‌ بر درمان‌ دارویی‌ باید دمای‌ اتاق‌ را تا 27 درجه‌ سانتیگراد بالا برده‌ و ثابت‌ نگه‌ داشت‌. به‌اشتها آمدن‌ پرنده‌ تأثیر زیادی‌ در بهبودی‌ دارد بنابراین‌ باید غذاهای‌ مورد علاقه‌ پرنده‌ به‌ همراه‌ ویتامین‌ B به‌ آن‌ داده‌ شود.

بیماری‌ پسیتاکوز: اهمیت‌ این‌ بیماری‌ در قابلیت‌ انتقال‌ آن‌ از مرغ‌ عشق‌ (و سایر طوطی‌ها) به‌ انسان‌ می‌باشد. برای‌جلوگیری‌ از این‌ امر، مرغ‌ عشق‌ را از جاهای‌ کاملا مطمئن‌ خریداری‌ کرده‌ و در صورت‌ مشاهده‌ علائمی‌ چون‌ لاغری‌،کسالت‌، ریزش‌ از بینی‌ و اسهال‌ سبز ضمن‌ قطع‌ تماس‌ با پرنده‌ به‌ دامپزشک‌ مراجعه‌ کنید.

تولید مثل‌
برای‌ موفقیت‌ در جوجه‌ گرفتن‌ باید به‌ موارد زیر توجه‌ شود:

1ـ فراهم‌ آوردن‌ شرایط مناسب‌ نگهداری‌ و تغذیه‌

2ـ قرار دادن‌ جعبه‌ آشیانه‌: یک‌ محرک‌ برای‌ تولید مثل‌ محسوب‌ می‌شود. برای‌ مرغ‌ عشق‌ جعبه‌ آشیانه‌ به‌ اندازه‌23‚17‚17 سانتیمتر و ورودی‌ به‌ قطر 4-5 سانتیمتر مناسب‌ است‌. وجود یک‌ میله‌ جلوی‌ سوراخ‌ ورودی‌ کمک‌ می‌کندپرنده‌ نر جفت‌ خود را هنگام‌ خوابیدن‌ روی‌ تخم‌ها بهتر تغذیه‌ کند. بهتر است‌ کف‌ جعبه‌ آشیانه‌ کشویی‌ باشد (مانندشکل‌) تا تمیز کردن‌ آن‌ به‌ سادگی‌ صورت‌ گیرد. ضمنا مرغ‌ عشق‌ تخم‌ را مستقیما روی‌ چوب‌ می‌گذارد و نیاز به‌ ماده‌دیگری‌ نیست‌.
3ـ استرس‌: استرس‌ را باید به‌ حداقل‌ رساند. صاحبان‌ وسواسی‌ یا فضول‌ که‌ بطور متناوب‌ داخل‌ جعبه‌ آشیانه‌ را نگاه‌می‌کنند و نیز ظاهر شدن‌ شکارچیان‌ مانند گربه‌ اطراف‌ قفس‌ از عوامل‌ مهم‌ استرس‌ محسوب‌ می‌شوند.

4ـ نقش‌ تحریک‌ سایر پرندگان‌: می‌توان‌ 2 جفت‌ مرغ‌ عشق‌ را در قفس‌های‌ مجزا ولی‌ در کنار یکدیگر قرار داد. صدای‌ هرجفت‌ می‌تواند جفت‌ مقابل‌ را به‌ نشان‌ دادن‌ رفتار تولید مثلی‌ تشویق‌ کند.

5ـ تأثیر نور: افزایش‌ تدریجی‌ مدت‌ زمان‌ وجود نور تحریک‌ مناسبی‌ است‌. فصل‌ جفت‌گیری‌ مرغ‌ عشق‌ >معمولا< بهار وتابستان‌ است‌.

خریداری

باید توجه‌ داشت‌ که‌ مرغ‌ عشق‌ (مانند سایر حیوانات‌ خانگی‌) حتما باید از جای‌ مطمئن‌ خریداری‌ شود. سن‌ مناسب‌برای‌ خرید 6-7 هفتگی‌ است‌. هنگام‌ خرید به‌ وضعیت‌ پرها دقت‌ کنید چرا که‌ نشانه‌ خوبی‌ از وضعیت‌ کلی‌ پرنده‌ است‌.در پرنده‌ سالم‌ پرها صاف‌، شفاف‌ و درخشان‌ می‌باشند در حالیکه‌ پرنده‌ بیمار کسل‌ بوده‌ و پرهای‌ ژولیده‌ای‌ دارد. چشم‌هاباید شفاف‌، درخشان‌ و فاقد تورم‌ باشند. پاها به‌ راحتی‌ میله‌ قفس‌ را بگیرند و پرنده‌ در حالت‌ ایستاده‌ زاویه‌ 30 نسبت‌ به‌خط قائم‌ داشته‌ باشد. اطراف‌ مخرج‌ طبیعی‌ و پرنده‌ شاداب‌ باشد.

 


 

مرغ عشق

بزرگتر ببینید


 

گربه‌

گربه‌
گربه‌ عضو خانواده‌ گربه‌سانان‌ بوده‌ و حیوانی‌ گوشتخوار می‌باشد. از خصوصیات‌ گربه‌سانان‌ یکی‌ پوشش‌ راه‌راه‌ یا لکه‌ای‌ تیره‌ در زمینه‌ای‌ روشن‌تر بوده‌ که‌ این‌ لکه‌ها و خطوط از هم‌ جدا می‌باشند. خصوصیت‌ دیگر داشتن‌ پوزه‌ کوتاه‌ ودندانهایی‌ است‌ که‌ برای‌ بریدن‌ و پاره‌کردن‌ تخصصی‌ شده‌اند.

گربه‌ اهلی‌ با سگ‌ متفاوت‌ است‌. سگ‌ اجتماعی‌تر و با وفا بوده‌ ولی‌ گربه‌ منزوی‌ و خودخواه‌ می‌باشد. بیش‌ از 100 نژادشناخته‌ شده‌ گربه‌ وجود دارد اگر چه‌ بیشتر گربه‌ها دورگه‌ می‌باشند. گربه‌ها را میتوان‌ در 2 گروه‌ کلی‌ موکوتاه‌ و موبلندتقسیم‌بندی‌ نمود.
گربه‌ بالغ‌ 30 دندان‌ دارد. فکهای‌ گربه‌ حرکت‌ جانبی‌ ندارند تا غذا آسیاب‌ شوند، ضمنا دندانهای‌ آسیا نیز دارای‌ سطح‌آسیاب‌کردن‌ نیستند، در عوض‌ زبان‌ سوهان‌ مانند گربه‌ توانایی‌ جداکردن‌ گوشت‌ از استخوان‌ (ونیز تیمار کردن‌ بدن‌) رادارد.

گربه‌ها بطور طبیعی‌ شبگرد هستند و در طول‌ روز بیشتر اوقات‌ را استراحت‌ می‌کنند. اینکه‌ گفته‌ می‌شود گربه‌ها درتاریکی‌ می‌بینند صحت‌ ندارد، ولی‌ در نور کم‌ قادر به‌ دیدن‌ می‌باشند. بدن‌ گربه‌ها دارای‌ انعطاف‌ زیادی‌ است‌ و هنگام‌دویدن‌ و تعقیب‌ شکار به‌ سرعت‌ به‌ حداکثر سرعت‌ خود می‌رسد ولی‌ به‌ دلیل‌ داشتن‌ ریه‌های‌ کوچک‌ طاقت‌ زیادی‌ ندارد(برخلاف‌ سگ‌) و زود خسته‌ می‌شود.



 
انتخاب‌

هنگام‌ انتخاب‌ گربه‌ به‌ سن‌، جنس‌ و پوشش‌ بدن‌ آن‌ توجه‌ کنید.

سن‌: بچه‌ گربه‌ نیاز به‌ مراقبت‌ بیشتری‌ دارد ولی‌ سازش‌ پذیرتر است‌ بخصوص‌ اگر حیوان‌ دیگری‌ در خانه‌ باشد. بچه‌گربه‌ را میتوان‌ به‌ میل‌ خود تربیت‌ کرد و دردسر آن‌ کمتر از گربه‌ بالغی‌ است‌ که‌ عادات‌ قدیم‌ دارد. بهتر است‌ بچه‌ گربه‌ تا 8هفته‌ نزد مادرش‌ باشد.
ة جنس‌: ماده‌ مهربانتر، مطیع‌تر و بازیگوش‌تر است‌. گربه‌ نر برای‌ حفظ قلمرو خود مبارزه‌ می‌کند. اگر گربه‌ نر اخته‌ شودمطیع‌تر خواهد شد. اگر گربه‌ ماده‌ دارید باید مراقب‌ آبستنی‌ ناخواسته‌ نیز باشید.

پوشش‌ بدن‌: گربه‌ موکوتاه‌ وقت‌ کمتری‌ جهت‌ نگهداری‌ می‌گیرد و می‌تواند خود را تیمار کند. گربه‌ موبلند زیباتر است‌ولی‌ نیاز به‌ برس‌زدن‌ روزانه‌ دارد و به‌ مشکلات‌ پوست‌ و مو حساس‌تر می‌باشد.



 تشخیص‌ نر و ماده‌



نرها بزرگتر از ماده‌ بوده‌ و دارای‌ گردن‌ قوی‌ می‌باشند. در بچه‌ گربه‌ها تفریق‌ نر و ماده‌ به‌ کمک‌ شکل‌ زیر براحتی‌ میسرمی‌باشد.

فراهم‌ کردن‌ وسایل‌ اولیه‌

پیش‌ از آوردن‌ گربه‌ به‌ منزل‌ بهتر است‌ وسایل‌ زیر تهیه‌ شده‌ باشد. ظرف‌ آب‌ و غذا، محل‌ خواب‌، قفس‌ محل‌ گربه‌،برس‌، جعبه‌ برای‌ بچه‌ گربه‌، ظرف‌ یا سینی‌ شن‌ (جهت‌ دفع‌ ادرار و مدفوع‌) و یک‌ گلدان‌ چمن‌ یا گیاه‌ غیر سمی‌ (درصورتیکه‌ گربه‌ شما همیشه‌ داخل‌ است‌).
ظرف‌ آب‌ و غذا: بهتر است‌ فلزی‌ باشد و هر روز شسته‌ شود.

محل‌ خواب‌: گربه‌ نسبت‌ به‌ سگ‌ به‌ جای‌ راحت‌تری‌ نیاز دارد که‌ از سرما و رطوبت‌ زیاد مصون‌ باشد.

کنده‌ کوچک‌ جهت‌ پنجه‌ کشیدن‌: گربه‌ برای‌ تیز کردن‌ پنجه‌های‌ خود عادت‌ به‌ پنجه‌ کشیدن‌ دارد. بهتر است‌ یک‌ وسیله‌برایش‌ فراهم‌ کنید در غیر اینصورت‌ به‌ مبلمان‌ و فرش‌ شما ممکن‌ است‌ آسیب‌ وارد نماید.

چمن‌ داخل‌ خانه‌: اگر گربه‌ همیشه‌ داخل‌ خانه‌ است‌ برای‌ جویدن‌ باید گیاه‌ در دسترس‌ داشته‌ باشد. علف‌ منبع‌ فیبرخوب‌ برای‌ گربه‌ است‌. ضمنا برای‌ گربه‌های‌ مو بلند که‌ ممکن‌ است‌ کلاف‌ مو در معده‌شان‌ تشکیل‌ شود می‌تواند بعنوان‌قی‌آور عمل‌ کند.

ظرف‌ شن‌: شن‌ آن‌ باید بطور مرتب‌ و حداقل‌ هر 3 روز یکبار تعویض‌ شده‌ و تمیز نگه‌ داشته‌ شود.



چرخه‌ زندگی‌ گربه‌

گربه‌ ماده‌ پس‌ از 61-68 روز دوران‌ بارداری‌ (متوسط 63) بطور میانگین‌ 3-5 نوزاد به‌ دنیا می‌آورد. بدن‌ نوزادان‌ از موپوشیده‌ شده‌ ولی‌ چشمها و گوشهایشان‌ بسته‌ می‌باشد. وزن‌ آنها هنگام‌ تولد بین‌ 90-140 گرم‌ بوده‌ و اضافه‌ وزن‌ طبیعی‌حدود 80-100 گرم‌ در هفته‌ می‌باشد. در هفته‌ اول‌ زندگی‌، نوزادان‌ تنها توانایی‌ مکیدن‌ سینه‌ مادر، خزیدن‌ و میو کردن‌ رادارند. در صورتی‌ که‌ بچه‌ها به‌ میزان‌ کافی‌ شیر بخورند و جای‌ مناسب‌ و گرم‌ داشته‌ باشند اغلب‌ ساکت‌ یا خواب‌ هستند.در حدود 10 روزگی‌ چشمها باز شده‌ و در حدود 20 روزگی‌ بچه‌ها قادرند با زبان‌ نیز شیر بنوشند. در هفته‌ چهارم‌ علاوه‌بر شیر مادر می‌توان‌ به‌ بچه‌ها شیر و غذای‌ نرم‌ کمکی‌ داد. بچه‌ گربه‌ها حتما باید تا 2 ماهگی‌ شیر بخورند.
بچه‌ گربه‌ها حدود 6-7 ماهگی‌ بالغ‌ می‌شوند ولی‌ آبستنی‌ در سن‌ کمتر از یک‌ سال‌ مناسب‌ نیست‌ زیرا گربه‌ ماده‌ هنوزجثه‌ لازم‌ را پیدا نکرده‌ است‌. گربه‌ ماده‌ تا 8 سالگی‌ و نر تا 10 سالگی‌ قابلیت‌ جفت‌گیری‌ مناسب‌ دارند. طول‌ عمر گربه‌ساکن‌ منزل‌ با شرایط مناسب‌ حدود 12-15 سال‌ است‌.



گربه‌ و سایر حیوانات‌ خانگی‌

وقتی‌ که‌ برای‌ اولین‌ بار می‌خواهید بچه‌ گربه‌ جدیدی‌ کنار حیوانات‌ دیگر بیاورید، چند هفته‌ اول‌ جداگانه‌ غذا داده‌ ورفتار آنها را با هم‌ زیر نظر داشته‌ باشید. معرفی‌ بچه‌ گربه‌ جدید به‌ یک‌ گربه‌ بالغ‌ خیلی‌ مشکل‌ است‌ و ممکن‌ است‌ آنراتهدید کند.

سگ‌ و گربه‌: اولین‌ رویارویی‌ آنها را کنترل‌ کنید. بهتر است‌ اولین‌ رویارویی‌ سگ‌ شما با بچه‌ گربه‌ جدید هنگامی‌ باشدکه‌ گربه‌ خواب‌ است‌. وقتی‌ که‌ سگ‌ و گربه‌ به‌ هم‌ عادت‌ کردند می‌توان‌ به‌ راحتی‌ آنها را کنار هم‌ قرار داد.

گربه‌ و خرگوش‌: باید تحت‌ نظر باشند. اگر گربه‌ روی‌ حیوان‌ کوچکی‌ بپرد می‌تواند به‌ آن‌ آسیب‌ برساند (حتی‌ در بازی‌)اگر گربه‌ بالغی‌ در خانه‌ دارید اجازه‌ ندهید حیوانات‌ کوچک‌ (بچه‌ خرگوش‌، همستر، مرغ‌ عشق‌ و ...) از قفس‌ خارج‌شوند.



 نگهداری‌ در خانه‌



گربه‌ را می‌توان‌ به‌ راحتی‌ در خانه‌ نگه‌ داشت‌ به‌ شرطی‌ که‌ سرگرمی‌ و تفریح‌ داشته‌ باشد. در نگهداری‌ گربه‌ 4 اصل‌ زیررا رعایت‌ کنید.

1ـ پیرایش‌: گربه‌ مو بلند هر روز و گربه‌ مو کوتاه‌ 1 بار در هفته‌ برس‌ زده‌ شود. بعد از غذا برای‌ اینکار زمان‌ مناسبی‌ است‌.

2ـ تغذیه‌: به‌ گربه‌ خود بطور منظم‌، در زمان‌ معین‌ و در یک‌ مکان‌ مشخص‌ غذا بدهید.

3ـ بازی‌: حداقل‌ روزی‌ 15 دقیقه‌ بازی‌ مورد نیاز گربه‌ است‌ (بویژه‌ اگر فقط در منزل‌ باشد).

4ـ خواب‌: مکان‌ خواب‌ و استراحت‌ گربه‌ در نقطه‌ای‌ ساکت‌ باشد.



فعالیت‌ و بازی‌

گربه‌ها نیاز به‌ بیرون‌ بردن‌ روزانه‌ ندارند ولی‌ باید آزاد باشند تا فعالیت‌ طبیعی‌ خود را انجام‌ دهند. گربه‌ها (بویژه‌ بچه‌گربه‌) به‌ بازی‌ روزانه‌ نیاز دارند. توپ‌ پینگ‌پنگ‌، گلوله‌ کاموا و کارتن‌ خالی‌ اسباب‌ بازیهای‌ مورد علاقه‌ گربه‌ به‌ شمارمی‌رود.

 تغذیه‌

انواع‌ غذای‌ مناسب‌ برای‌ گربه‌ عبارت‌ است‌ از:

1ـ غذای‌ تازه‌: شامل‌ گوشت‌، مرغ‌، ماهی‌، تخم‌ مرغ‌ پخته‌، شیر و غیره‌.

2ـ غذای‌ آماده‌: شامل‌ غذای‌ کنسرو شده‌ (Canned food)، غذای‌ خشک‌ (Dry food) و غذای‌ نیمه‌ مرطوب‌ (Semimoist food)می‌باشند ولی‌ در صورتی‌ که‌ غذای‌ تازه‌ مصرف‌ شود باید بصورت‌ پخته‌ بوده‌ و نیاز به‌ بالانس‌ دارد.

شیر: همیشه‌ باید شیر تازه‌ داده‌ شود. شیر را نباید بعنوان‌ جایگزین‌ آب‌ داد. برخی‌ گربه‌ها توانایی‌ هضم‌ لاکتوز راندارند. در ناراحتی‌ معده‌ شیر گاو داده‌ نشود.

آب‌: آب‌ تازه‌ باید همیشه‌ در دسترس‌ گربه‌ باشد. نیاز گربه‌ به‌ آب‌ بستگی‌ به‌ نوع‌ غذا دارد.



 نوع‌ و شرایط تغذیه‌

هر گربه‌ باید دارای‌ ظرف‌ آب‌ و غذای‌ جداگانه‌ و تمیز باشد. زیر ظرف‌ آب‌ و غذا بهتر است‌ روزنامه‌ انداخته‌ شود.محل‌ غذاخوری‌ گربه‌ باید در جایی‌ ساکت‌ و تمیز (مثلا گوشه‌ آشپزخانه‌) باشد و کمتر تغییر کند.

در صورتی‌ که‌ بیش‌ از یک‌ گربه‌ دارید ظروف‌ غذا جدا باشد. یک‌ گربه‌ بزرگ‌ ممکن‌ است‌ به‌ یک‌ بچه‌ گربه‌ اجازه‌غذاخوردن‌ در یک‌ ظرف‌ مشترک‌ را ندهد. از سنین‌ پائین‌ باید سعی‌ کرد گربه‌ را به‌ غذاهای‌ مختلف‌ متنوع‌ عادت‌ داد.

بچه‌ گربه‌ تا 2 ماهگی‌ باید در کنار مادر باشد و شیر مادر را به‌ حد کافی‌ بخورد. از سن‌ 1 ماهگی‌ میتوان‌ علاوه‌ بر شیر مادرغذای‌ نرم‌ جامد و شیر گاو را نیز اضافه‌ کرد. در صورتیکه‌ بچه‌ گربه‌ای‌ به‌ اندازه‌ کافی‌ شیر مادر را نخورده‌ باشد باید تا 4ماهگی‌ شیرگاو در غذای‌ بچه‌ گربه‌ موجود باشد (حداقل‌ 1 وعده‌) در صورتی‌ که‌ گربه‌ نتواند شیر گاو را هضم‌ کند میتوان‌به‌ جای‌ آن‌ ماست‌ شیرین‌ داد.

تعداد وعده‌های‌ غذایی‌ با توجه‌ به‌ سن‌ گربه‌ متفاوت‌ است‌.                           

1-2 ماهگی‌: 6 وعده‌. حداقل‌ 3 وعده‌ شیر ولرم‌ و 3 وعده‌ غذای‌ جامد نرم‌.

2-4 ماهگی‌: 4-5 وعده‌. 2 وعده‌ شیر ولرم‌ و 2-3 وعده‌ غذا.

4-6 ماهگی‌: 3 وعده‌.

6 ماهگی‌ به‌ بعد: 2 وعده‌.

در آبستنی‌ سنگین‌: 2-4 وعده‌ (13 بیشتر از غذای‌ معمول‌).

در دوران‌ شیردهی‌: 4-5 وعده‌

گربه‌ پیر: 2-3 وعده‌ ولی‌ میزان‌ غذای‌ هر وعده‌ کمتر باشد.



 نظافت‌ و تمیز کردن‌

برس‌ زدن‌: گربه‌ مو کوتاه‌ 1-2 بار در هفته‌ و گربه‌ مو بلند هر روز باید برس‌ زده‌ شوند. این‌ کار باید به‌ آرامی‌ و در جهت‌موهای‌ بدن‌ انجام‌ شود. در صورتی‌ که‌ روی‌ بدن‌ کرک‌ بوجود آمده‌ باشد می‌توان‌ از شانه‌ فلزی‌ برای‌ باز کردن‌ آن‌ استفاده‌نمود.

موی‌ گربه‌ بطور طبیعی‌ می‌ریزد. در صورتی‌ که‌ بطور منظم‌ برس‌ زده‌ نشود گربه‌ موهای‌ سست‌ ریخته‌ شده‌ را خواهدبلعید. این‌ موها قادرند در دستگاه‌ گوارش‌ کنار هم‌ جمع‌ شده‌ و ایجاد گلوله‌های‌ مو (Hair ball) و انسداد نمایند.



تمیز کردن‌ چشم‌، گوش‌ و دندان‌: حداقل‌ هفته‌ای‌ یکبار چشم‌ها و گوشها باید بوسیله‌ پنبه‌ مرطوب‌ و تمیز شده‌ و دندانهابا مسواک‌ کوچک‌ یا گوش‌ پاک‌کن‌ مسواک‌ زده‌ شوند. گربه‌ را باید از بچگی‌ به‌ این‌ موارد عادت‌ داد.

کوتاه‌ کردن‌ ناخنها: در صورتی‌ که‌ گربه‌ شما دائم‌ در خانه‌ است‌ بهتر است‌ بطور منظم‌ انجام‌ شود. عمل‌ جراحی‌ قطع‌ناخن‌ توصیه‌ نمی‌شود زیرا دفاع‌ طبیعی‌ را از گربه‌ می‌گیرد.
ة حمام‌ کردن‌: بطور کلی‌ گربه‌ نیاز به‌ شستشو ندارد مگر اینکه‌ بدن‌ آن‌ واقعا کثیف‌ شده‌ باشد. در صورت‌ نیاز به‌ حمام‌کردن‌، این‌ کار باید با آب‌ گرم‌ و شامپو مخصوص‌ انجام‌ شده‌ و پس‌ از آن‌ بدن‌ گربه‌ کاملا خشک‌ شود.


تولید مثل‌

گربه‌ ماده‌ 2 بار در سال‌ می‌تواند زایمان‌ کند حالت‌ فحلی‌ او در هر فصل‌ چندین‌ بار تکرار شده‌ تا جفت‌گیری‌ انجام‌شود. در زمان‌ فحلی‌ گربه‌ ماده‌ بیقرار بوده‌ و پر سرو صدا می‌شود. گربه‌ ماده‌ تنها در پاسخ‌ به‌ عمل‌ جفت‌گیری‌،تخمک‌گذاری‌ را انجام‌ می‌دهد.
گربه‌ آبستن‌ تا هفته‌ پنجم‌ آبستنی‌ نیاز به‌ توجه‌ بیشتر ندارد و تنها حمل‌ و نقل‌ آن‌ باید با احتیاط باشد. در 4 هفته‌ پایانی‌اشتهای‌ آن‌ زیاد شده‌ و نیاز به‌ غذای‌ بیشتری‌ دارد (بویژه‌ گوشت‌ و ماهی‌).

در 2 هفته‌ پایانی‌ رشد جنین‌ها سریع‌ بوده‌ و به‌ مادر باید شیر کافی‌ و سایر غذاها به‌ هر میزان‌ که‌ می‌خواهد داده‌ شود.دادن‌ قرصهای‌ ویتامین‌ و مکمل‌ نیز در این‌ زمان‌ سودمند است‌.

برای‌ زایمان‌ ماده‌ گربه‌ باید یک‌ جعبه‌ مناسب‌ آماده‌ شده‌ و در مکانی‌ نسبتا تاریک‌ قرار داده‌ شود زیرا نوزادان‌ به‌ نورزیاد حساس‌ می‌باشند (حتی‌ قبل‌ از باز شدن‌ پلکها). نوزادان‌ هر کدام‌ با جفت‌ جداگانه‌ به‌ دنیا می‌آیند. گربه‌ ماده‌ بچه‌ها را به‌تنهایی‌ بزرگ‌ کرده‌ و آنها را در برابر گربه‌ نر نیز حفظ می‌کند.



 
عقیم‌ کردن‌

صاحبانی‌ که‌ نمی‌خواهند گربه‌شان‌ بچه‌دار شود می‌توانند با مراجعه‌ به‌ دامپزشک‌ آن‌ را عقیم‌ کنند. سن‌ مناسب‌ برای‌این‌ عمل‌ بین‌ 5-6 ماهگی‌ می‌باشد.



 آموزش‌

تربیت‌ گربه‌ از سگ‌ مشکل‌تر می‌باشد. در ابتدا گربه‌ باید نام‌ خود را بداند. هنگام‌ غذا دادن‌ یا زمان‌ خواب‌ او را صداکنید. بزودی‌ یاد می‌گیرد که‌ پاسخ‌ دهد.

عصبانیت‌ گربه‌: عموما گربه‌ها با انسان‌ رفتار تهاجمی‌ ندارند. در صورتی‌ که‌ گربه‌ شما ناگهان‌ حمله‌ کرده‌ تا شما را گازبگیرد و چنگ‌ زند ممکن‌ است‌ به‌ دلیل‌ درد، حال‌ ناخوش‌ و جابجایی‌ همراه‌ با خشونت‌ شما باشد. گربه‌هایی‌ که‌ دائما درداخل‌ خانه‌ هستند و وسایل‌ بازی‌ ندارند، بیشتر عصبانی‌ و تهاجمی‌ می‌شوند.

اگر گربه‌ هنگام‌ بازی‌ چنگ‌ زند معمولا آسیب‌ نمی‌رساند. اگر گربه‌ به‌ پشت‌ خوابیده‌ باشد در این‌ حالت‌ احساس‌آسیب‌ پذیری‌ کرده‌ و بیشتر تهاجمی‌ می‌شود.

ولگردی‌: گربه‌های‌ نر و گربه‌هایی‌ که‌ بد نگهداری‌ می‌شوند ممکن‌ است‌ چنین‌ عادتی‌ پیدا کنند. با صدا زدن‌ مرتب‌ گربه‌هنگام‌ غذادادن‌ و فراهم‌ کردن‌ وسایل‌ بازی‌ در منزل‌ باید با این‌ عادت‌ مبارزه‌ کرد.

جویدن‌ گیاهان‌ خانگی‌: اگر گربه‌ شما برگ‌ گلدانی‌ را مرتب‌ می‌جود، می‌توان‌ در چند مرحله‌ روی‌ آن‌ آبلیموی‌ رقیق‌اسپری‌ کرد. بیشتر گربه‌ها مزه‌ آن‌ را دوست‌ ندارند.

تنبیه‌ کردن‌: دیسپلین‌ را باید از بچگی‌ اجرا کرد. نباید برای‌ اجرای‌ آن‌ کاری‌ کرد که‌ گربه‌ دردش‌ بیاید. یک‌ روش‌ مناسب‌تنبیه‌، اسپری‌ کردن‌ آب‌ با یک‌ آب‌پاش‌ یا سرنگ‌ است‌.


سلامتی‌ گربه‌

گربه‌ سالم‌ دارای‌ اشتهای‌ خوب‌، پوشش‌ شفاف‌ و حرکت‌ آسان‌ بوده‌ و از زندگی‌ لذت‌ می‌برد. در منزل‌ به‌ نشانه‌های‌ زیرتوجه‌ کنید:

پوشش‌ بدن‌: خارش‌، ریزش‌ موی‌ زیاد، انگل‌ خارجی‌ و تغییر رنگ‌ پوست‌.
چشم‌ها: آبریزش‌، التهاب‌ ملتحمه‌ و پلک‌ سوم‌، تار بودن‌ قرنیه‌ و عدسی‌.
گوش‌: خارش‌ گوش‌، تورم‌، نگه‌داشتن‌ سر به‌ یک‌ طرف‌، ترشحات‌ قهوه‌ای‌.
بینی‌: آبریزش‌، عطسه‌، صدای‌ تنفسی‌ غیر طبیعی‌
دندانها: لثه‌های‌ متورم‌، بوی‌ بد تنفسی‌.
دفع‌: اسهال‌، ترشحات‌ دستگاه‌ تناسلی‌، دفع‌ مکرر ادرار.
لاغری‌: می‌تواند به‌ دلیل‌ انگل‌، بیماری‌ یا سوء تغذیه‌ باشد.
کاهش‌ اشتها: در هوای‌ داغ‌ یا متعاقب‌ بیماری‌ پیش‌ می‌آید. نباید به‌ زور به‌ گربه‌ غذا داد. غذا را عوض‌ کرده‌ یا غذای‌مطبوع‌ گرم‌ با مقادیر کم‌ داده‌ شود. غذایی‌ را که‌ گربه‌ امتناع‌ می‌کند پس‌ از 10 دقیقه‌ دور بیاندازید.
استفراغ‌: گاهی‌ به‌ دلیل‌ ماده‌ مضر بلعیده‌ شده‌ است‌ یا برای‌ خلاصی‌ از کلافه‌ مو. اگر استفراغ‌ ادامه‌ یابد و همراه‌ اسهال‌باشد یا خون‌ نیز وجود داشته‌ باشد نشانه‌ بیماری‌ است‌.



بیماریهای‌ مشترک‌

مهمترین‌ بیماریهایی‌ که‌ از گربه‌ ممکن‌ است‌ به‌ انسان‌ سرایت‌ کند عبارتند از هاری‌، توکسوپلاسموز، عفونتهای‌قارچی‌ و انگلی‌. باید توجه‌ داشت‌ که‌ همه‌ اینها قابل‌ پیشگیری‌ می‌باشند.

هاری‌ بوسیله‌ واکسیناسیون‌ منظم‌ گربه‌ و بیماریهای‌ انگلی‌ با تجویز منظم‌ داروهای‌ ضدانگلی‌ قابل‌ پیشگیری‌ هستند.جهت‌ پیشگیری‌ از توکسوپلاسموز، گربه‌ شما نباید غذای‌ خام‌ خورده‌ یا اجازه‌ شکار داشته‌ باشد. ضمنا با گربه‌های‌ولگرد تماس‌ نداشته‌ باشد.



مراقبتهای‌ دامپزشکی‌

گربه‌ را باید مرتب‌ نزد دامپزشک‌ برد. واکسیناسیون‌ گربه‌ نیز در سال‌ اول‌ 2 و 3 ماهگی‌ و سپس‌ سالی‌ یکبار توسطدامپزشک‌ انجام‌ می‌شود. داروهای‌ ضد انگل‌ باید هر 6 ماه‌ یکبار تجویز شوند.

تجویز دارو: برای‌ خوراندن‌ قرص‌ یک‌ نفر گربه‌ را محکم‌ گرفته‌، سر گربه‌ را با یک‌ دست‌ گرفته‌ و با دست‌ دیگر که‌قرص‌ در آن‌ است‌ به‌ آرامی‌ دهان‌ را باز می‌کنیم‌. قرص‌ را در انتهای‌ زبان‌ قرار داده‌ دهان‌ را بسته‌ و کمی‌ بالا نگه‌ میداریم‌ تابلع‌ نماید. داروی‌ مایع‌، با سرنگ‌ (بدون‌ سوزن‌) از گوشه‌ دهان‌ به‌ آرامی‌ داده‌ می‌شود. برای‌ قطره‌ گوش‌، ابتدا گوش‌ را ازترشحات‌ پاک‌ کرده‌ بعد لبه‌ گوش‌ را به‌ عقب‌ می‌بریم‌ تا مجرا مشخص‌ شود. پس‌ از تجویز قطره‌ به‌ آرامی‌ ماساژ داده‌می‌شود.
گربه‌ بیمار: گربه‌ بیمار یا پس‌ از عمل‌ جراحی‌ نیاز به‌ مراقبت‌ دارد. گربه‌ را باید در جایی‌ آرام‌، گرم‌ و تمیز قرار داد. یک‌کارتن‌ که‌ کف‌ آن‌ روزنامه‌ یا پارچه‌ است‌ مناسب‌ می‌باشد. غذای‌ آن‌ نیز باید مطبوع‌، در حجم‌ کمتر و وعده‌های‌ بیشتر داده‌شود.
کمکهای‌ اولیه‌: اگر گربه‌ مجروح‌ پیدا کردید قبل‌ از رساندن‌ به‌ مراکز درمانی‌، زیر آن‌ یک‌ پتوی‌ گرم‌ و نرم‌ انداخته‌ و باگرفتن‌ دو سر پتو گربه‌ را جابجا کنید. نباید چیزی‌ به‌ او خوراند و بیش‌ از 5-10 دقیقه‌ نباید گربه‌ به‌ یک‌ سمت‌ خوابیده‌باشد.
اگر دست‌ و پا شکسته‌ باشد نیز گربه‌ را به
 
‌ آرامی‌ روی‌ پتو قرار داده‌ پای‌ شکسته‌ نباید حرکت‌ کند و بهتر است‌ بطرف‌بالا باشد.
 

گربه چین چیلا

گربه های پشمالو جای ویژه ای در قلب دوست داران گربه دارند.و شاید هیچکدام به اندازه چین چیلا از این محبوبیت برخوردار نباشند.اغلب از این حیوان بعنوان زیبا ترین گربه پشمالو یاد می شود.این گربه با قیافه ای متفاوت وچشمان نافذ زمردین نمونه ای از افسونگری گربه هاست.چین چیلا در اصل نام یک جونده بومی آمریکای جنوبی است که پوستی پر خز شبیه پوست این گربه دارد.چین چیلا گونه ای از گربه هاست که منشا ایرانی دارند و امروزه بعنوان گربه ای با موهای بلند و فراوان ، سری گرد و صورتی کوچک شناخته می شود.به جز چین چیلا حدود شصت گونه ازگربه های ایرانی با رنگهای متفاوت  در دنیا وجود دارد .

گربه چین چیلا

چین چیلا را گربه ای با وقار با موهای ابریشمی پرپشت و بلند وچشمانی پر نفوذ می توان توصیف نمود.موهای بدن این حیوان به رنگ سفید می باشند هر چند که انواع سیاه، نقره ای و طلائی آن نیز وجود دارد موها به دو صورت براق یا مات وجود دارد.هر چند که این رنگها به سر ،پشت، پاها ودم محدود می شود و پهلو ها و زیر شکم معمولا به رنگ خالص سفید می باشد . مدل نقره ای آن Shaded Silver و گونه طلائی آن Shaded golden نامیده می شود.البته که این نمونه ها کمیاب تر می باشند.

حاشیه سیاه رنگ دور بینی و چشمهای این گربه نقطه مقابل چشمان سبز زمردی و دماغ قرمزش می باشد.

چین چیلا عموما گربه ای متین وساکت است که از خوابیدن اطراف خانه لذت می برد.آنها بسیار خونگرمند و از اینکه کسی به آنها توجه کند لذت می برند و به راحتی به صاحب خود خو می کیرند.اغلب پرورش دهندگان این حیوان آنرا برای کودکان پیشنهاد نمی کنند چرا که محتمل است که کودک موهای او را کشیده و باعث عصبانیت گربه گردد.

چین چیلای سیاه

موهای چین چیلا باید روزانه 15 دقیقه برای جلوگیری از در هم پیچیدن و گره خوردن برس کشیده شود. به نواحی مانند زیر  بغل ، زیر دم وزیر شکم  که بدلیل مالیده شدن خزها به هم امکان گره خوردن موها  زیادتر است باید بیشتر توجه شود.اگر در تیمار این حیوان حتی برای دو سه روز کوتاهی کنید موهای حیوان در هم می پیچد و در اینصورت باید گربه بسیار صبوری داشته باشید که بتواند شانه زدن برای بازگرداندن موها به حالت اولیه را تحمل کند.در صورتی که گره های مو آنقدر زیاد و درهم پیچیده باشد که نتوان آنرا با شانه باز کرد باید موهای گربه را کوتاه کنید. برای اینکار باید به یک دامپزشک مراجعه کرد، دامپزشک معمولا برای اینکار از بیهوشی عمومی استفاده می کند. عده ای از صاحبان و پرورش دهندگان این حیوان برای کم کردن زمانی را که صرف حیوان می کنند در ابتدای هر سال موهای حیوان خود را کوتاه می کنند.

سلامت این حیوان نیز یکی از نکات مهم در نگهداری از آن است. اطراف چشمها ممکن است چرک جمع شود در این صورت باید با یک دستمال نرم و تمیز چرکها پاک شود. گرد و غبار یا جسم خارجی ممکن است باعث بسته شدن مجاری اشک شده و در نتیجه احتمال  زخم قرنیه را بوجود آورد.در این مواقع باید به دامپزشک مراجعه کنید.این حیوان بدلیل لباس گرمی که بر تن دارد در محیط های سرد به راحتی زندگی میکند اما در نواحی گرم به مراقبت بیشتری نیازمند است.

Cardiomyopathy  یک نوع بیماری قلبی است که در اوایل زندگی گریبانگیر حیوان شده و معمولا کشنده است.بیماری های کلیوی معمولا بین 3 تا 10 سالگی گریبانگیر این حیوان شده و معمولا کشنده هستند.یبوست یکی دیگر از بیماری های این حیوان است،پرورش دهندگان این حیوان معمولا توصیه می کنند که در دو وعده غذایی این حیوان در هفته از روغن یا مارگارین استفاده شود در صورتی که این بیماری در حیوان مزمن شده باشد می توانید از غذاهای آماده ای که دامپزشک پیشنهاد می کند استفاده کنید.

بچه چین چیلا

 چین چیلا در هر زایمان حدود چهار بچه به دنیا می آورد که بچه گربه ها در ابتدا با نقاط تیره ای بر پوست به دنیا می آیند که با بیشتر شدن سن ممکن است روشنتر شوند.

چین چیلا یک حیوان ایده آل برای نگهداری در خانه و آپارتمان است چرا که ترجیح میدهد اکثر روز را در خانه بماند.موهای بلند تن این حیوان درپایان زمستان شروع به ریختن می کند.در این موقع شانه نمودن روزانه موها باعث کم شدن مقدار این موها در محیط خانه می شود.این موها به لباسها و اسباب اثاثیه خانه می چسبد.یک نکته مهم اینست که صاحب این حیوان نباید از البسه و اثاثیه سیاه استفاده کند.

افراد مسن می توانند صاحبان ایده آلی برای این حیوان باشند و معمولا تعداد زیادی از این حیوان توسط این افراد خریداری می شود چرا که آنها وقت بیشتری برای رسیدگی به حیوان داشته  و به دوستی خونگرم نیاز دارند.